«Ընդդիմադիր ժամանակ» (հատկապես երկրորդ նախագահի կառավարման շրջանում) Նիկոլ Փաշինյանի եւ իր տիկնոջ սիրած գործերից մեկը Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը դատափետելն ու հողին հավասարեցնելն էր։

Մանրակրկիտ ուսումնասիրում էին նախագահի պետական եւ պաշտոնական այցերի գրաֆիկը, համեմատում Ադրբեջանի նախագահի միջպետական շփումների «հարուստ» օրակարգի հետ (ուրիշ բան որ չլիներ` «եղբայրական» Թուրքիան միշտ կար ու կար), ու կոկորդիլոսի արցունքներ թափում, թե` էս ինչ զուլում է. Ադրբեջանի նախագահի պետական եւ պաշտոնական այցերից տեղ ու դադար չկա, իսկ Հայաստանը իշխանությունների որդեգրած «պասիվ եւ անհեռանկար» արտաքին ուղեգծի պատճառով հայտնվել է միջազգային քաղաքականության մայթեզրին։

Սա` այն դեպքում, երբ Հայաստանը թե՛ նախագահի, թե՛ արտգործնախարարի մակարդակով բավականին ակտիվ արտաքին քաղաքականություն էր վարում, ընդլայնում միջպետական այցերի, դիվանագիտական շփումների աշխարհագրությունը, կայուն եւ հուսալի «պարտնյորի» համարում ուներ եւ հավասարը հավասարի պես էր հարաբերվում արտաքին գործընկերների հետ։ Եվ ամենակարևորը՝ կոնկրետ արդյունքներ է ապահովում Հայաստանի համար։

Համենայնդեպս, այն ժամանակ որեւէ երկրի ղեկավար (անգամ Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանը), իրեն թույլ չէր տալիս «վերեւից» խոսել մեր արտաքին քաղաքականության պատասխանատուների հետ։ Առավել եւս` հրապարակավ վիրավորել պետության առաջին դեմքին, ինչպես դա արեց Բելառուսի նախագահը`ցենզուրայից դուրս արտահայտություններ անելով Փաշինյանի հասցեին։ Կամ Ռուսաստանի արտգործնախարարի մակարդակով մեղադրել մի բան ասելու` հակառակն անելու, պաշտոնաթող նախագահի եւ բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաների, այդ թվում` ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղարի նկատմամբ քաղաքական վենդետտա իրականացնելու մեջ։

Ի դեպ, երբեք Պուտինը ՀՀ ղեկավարի հետ 10–րոպեանոց արարողակարգային միջոցառումից հետո չի ասել, թե բա վե՛րջ, տեսախցիկների հեռացվելուց հետո այլևս շփման իմաստ չկա, քանզի խոսելու թեմա չկա ու չի գնացել հանդիպման սրահից՝ հայկական կողմին թողնելով ավելի ցածր կարգավիճակ ունեցող ռուս պաշտոնյաների հետ։ Ինչևէ։

Հիմա Նիկոլը, իր համար երջանիկ հանգամանքների բերումով, վարչապետ է աշխատում` մեր արտաքին քաղաքականության թիվ 1 պատասխանատուն է, եւ ի՞նչ։

Ապրիլյան իշխանափոխությունից հետո ավելի քան մի տարի է անցել, իսկ վարչապետը հուլիսի 1-ի դրությամբ ընդամենը երեք պաշտոնական այց էր կատարել արտերկիր` Վրաստան, Իրան, Գերմանիա։ Եվ, կարելի է ասել, ձեռնունայն է վերադարձել այդ «ուղեւորություններից». որեւէ կոնկրետ պայմանավորածության, երկկողմ համագործակցության առարկայական ծրագրերի մասին խոսք չկա։

Մնացածը աշխատանքային այցեր են`բազմակողմ ֆորումների, հանդիպումների շրջանակներում, որոնք եղանակ չեն ստեղծում միջպետական հարաբերություններում։

Այս օրերին Փաշինյանը փորձում է լրացնել այդ բացը. եռօրյա պաշտոնական այցով ժամանել է Վիետնամ, այնտեղից էլ` դարձյալ պաշտոնական այցով, մեկնելու է Սինգապուր։ Ի՞նչ օրակարգով, ի՞նչ են տալու հարկատուներիս հաշվին իրականացվող տուրիստական այդ շրջագայությունները, որքանո՞վ են օգնելու`վերջապես քայլ անել մոռացված «տնտեսական հեղափոխությունը» կյանքի կոչելու ուղղությամբ, ոչ մեկը չգիտի ու չի կարող ասել։

Իսկ եթե իրերը կոչենք իրենց անուններով, «պտիչկայի» համար արվող քարոզչական միջոցառումներ են` զրոյական արդյունքներով, որոնցից մնալու են միայն հավակնոտ հայտարարություններ առ այսօր չլսված եւ չտեսնված արտաքին քաղաքականության մասին ու ոչինչ չասող հերթապահ ձեւակերպումներ երկկողմ համագործակցությունը զարգացնելու վերաբերյալ։

Եվ, իհարկե, հաճելի հուշեր մեզ համար էկզոտիկ այդ երկրներում վարչապետի ճաշակած նրբախորտիկներից։ Ոչինչ ավելի։

Լիլիթ Պողոսյան