«Սահմանադրական դատարանի մասին» սահմանադրական օրենքում լրացումներ կատարելու մասին, «Պաշտոնատար անձանց գործունեության ապահովման, սպասարկման և սոցիալական երաշխիքների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին ՀՀ օրենքների փաթեթը նախագահ Արմեն Սարգսյանը ստորագրել է: Այս առնչությամբ Tert.am-ը զրուցել է «Իրավական ուղի» ՀԿ համահիմնադիր, իրավապաշտպան Ռուբեն Մելիքյանի հետ:

–Պարո՛ն Մելիքյան, իրավաբանները, փաստաբանները տևական ժամանակ քննադատեցին օրենքի այս նախագիծը,ԱԺ-ում երկու խմբակցությունները դեմ քվեարկեցին այս նախագծին, համաձայն որի՝ 2018-ի ապրիլի 9-ից առաջ նշանակված ՍԴ յոթ դատավորներին ժամկետից շուտ առաջարկ է արվում գնալ թոշակի, չաշխատել և ստանալ աշխատավարձ: Քանի որ ԱԺ-ում իշխող ուժը մեծամասնություն է, նախագիծն ընդունվեց, և սպասվում էր, որ նախագահը կարող է վերջին հույսը լինել և օրենքի փաթեթը չստորագրել, սակայն այսօր նախագահը ստորագրեր է այն: Ի՞նչ է ենթադրում սա:

-«Վերջին հույսն» արտահայտության հետ համաձայն չեմ և չեմ կարծում, որ պետք է մեծ հույս կապել առանձին ինստիտուտների հետ, մանավանդ այնպիսի ինստիտուտների հետ, որոնք դեռևս իրենց կենսունակությունը չեն ապացուցել: Շատ ցավալի է, որ հանրապետության նախագահը որոշել է ստորագրել այս փաթեթը: Ես հրապարակավ հայտարարել եմ, որ այս օրենքը հակասահմանադրական է, և այստեղ նախագահը կասկածի հիմքով պետք է օգտվեր իր իրավունքից և ներկայացված փաթեթի սահմանադրականության հարցը որոշելու համար այն ուղարկեր Սահմանադրական դատարան, իսկ նախագահը ստորագրեց:

Այսքան իրավաբաններ, մասնագետներ, քաղաքական ուժեր ասել են, որ այս օրենքը հակասահմանադրական է, բացի այդ, սա նաև հակաբանական է, որովհետև դա փաստորեն առաջարկում է վարձատրվել չաշխատելու դիմաց, ՍԴ դատավորներին առաջարկում է կատարել գործողություն, որը նրանց կարգավիճակի հետ անհամապատասխան է, և եթե այդպես անեն, կարելի է հետևություն անել, որ այդ անձինք չունեն բարձր բարոյական հատկանիշներ, անաշխատ եկամուտ ունենալը չի նշանակում ունենալ բարձր բարոյական հատկանիշներ:

-Այս տեսակետի ընդդիմախոսները նշում են, որ ՍԴ պետք չէր ուղարկել օրենսդրական փաթեթը, որովհետև այն առնչվում է ՍԴ դատավորին:

-Այս հարցով հանրային դաշտում նկատառումներ էին արվում, որ գործը ՍԴ փոխանցելը կարող է խնդրահարույց լինել, քանի որ օրենքը վերաբերում է հենց ՍԴ դատավորներին և կարող է թվացյալ շահերի բախում առաջանալ, սակայն եթե շարժվենք այդ տրամաբանությամբ, ապա մենք օրենսդիր իշխանությանը պետք է զրկենք պատգամավորների վերաբերյալ օրենքներ ընդունելուց, գործադիր իշխանությանը զրկենք նախարարների հետ կապված որոշումներ կայացնելուց: Այսինքն, այս փաստարկն անհիմն է: Ավելին, միջազգային պրակտիկայում, օրինակ՝ Լեհաստան և այլ երկրներում, հաճախ են եղել, որ բարձր դատարանի դատավորներին վերաբերող օրենքները, իհարկե ոչ այսպիսին, բարձր դատարանը քննել է և լեգիտիմ որոշումներ է կայացրել:

-Ինչո՞ւ նախագահը վերցրեց այդ պատասխանատվությունն իր վրա և այն չուղարկեց ՍԴ:

-Չեմ կարող ասել, ուղղակի կարող եմ ասել, որ մեր երկում նախագահի ինստիտուտն այս պահի դրությամբ պարզապես չի աշխատում: Խոսքը վերաբերում է ՀՀ նախագահի կողմից օրենքների սահմանադրականության պահպանման գործառույթին: Փաստորեն, ՀՀ նախագահը պաշտոնավարումից ի վեր ընդամենը 3 անգամ է այդ իրավունքից օգտվել, ընդ որում երեքից երկուսը վերաբերել է հենց նախագահի լիազորություններին, 3-րդ էլ հոկտեմբեհոկտեմբերի 2-ին ԱԺ շրջափակման առիթով էր, որտեղ էլ նախագահը մեծ հնարավորություն չուներ ՍԴ չդիմելուց զատ:

-ՍԴ դատավորներից ի՞նչ ակնկալել, քանի որ օրենքը հնարավոր է չստորագրվեր և ուղարկվեր ՍԴ, ՍԴ դատավորները որևէ դիրքորոշում չեն հայտնել, այնուամենայնիվ, ըստ Ձեզ, ՍԴ դատավորները կընդունե՞ն չաշխատելու դիմաց վարձատրվելու առաջարկը:

-Այս օրենքը բացի հակասահմանադրական լինելուց, պարզ մարդկային բարոյականության հարթությունում չէ, քանի որ դատավորներին անում են առաջարկ, որից օգտվելը կնշանակի, որ այդ մարդիկ իրավունք էլ չունեին լինել ՍԴ դատավոր, որովհետև չի կարող բարձր բարոյական հատկանիշներ ունեցող մարդն ընդունել չաշխատելով պետությունից գումար ստանալու առաջարկը:

Հետևաբար, իմ պատկերացումն այն է, եթե հանկարծ այնպես ստացվի, որ ՍԴ դատավորներից լինեն մարդիկ, ովքեր կընդունեն այդ առաջարկը, ապա տարբերակ մեկ. այդ մարդիկ ի սկզբանե իրավունք չունեին ՍԴ դատավոր դառնալ և երկրորդ տարբերակ՝ գործադրվել է քաղաքական իշխանության ճնշող գործիքակազմը, որը, ինչպես տեսավ հանրությունը, կիրառվում էր ՍԴ նախագահի նկատմամբ:

Եվ պետք է նշել, որ այս դեպքում օրենքի հետևանքների ողջ պատասխանատվությունը կիսելու են «Իմ քայլը» դաշինքը, որովհետև միայն իրենք են կողմ քվեարկել և հանրապետության նախագահը: