Այլ բան որ չլիներ, միայն վարակի սպառնալիքն ու վարակվելու հավանականության վախը հերիք է, որ մարդ նախընտրի հանրային տրանսպորտի այն տեսակը, որ ավտոբուսը չէ, միկրոավտոբուսը չէ, այլ՝ տաքսին: Մանավանդ, Երևանում, որտեղ միջին վիճակագրական ուղեվարձը պլյուս-մինուս 1000 դրամ է:

Տարիքն առած մարդ էր վարորդը: Խնամված, հարմարավետ ճապոնական արտադրության մեքենայի ղեկին: Հեռուստացույց էլ կար, լուրեր էր նայում կամ լսում: Ասացի, թե ուր եմ ուզում գնալ: Միանգամից բարձր գին կրակեց: Շտապում էի, չշտապեի էլ՝ սակարկելու սովորություն չունեմ: Լայն ժպտացի ու՝ գնացի՜նք, հոգ չէ:

Չնայած, վաղուց եմ նկատել, որ եթե տաքսու վարորդը բողոքում է թալանից, հիմա՝ «նախկինների թալանից», «փայ մտնելուց», անարդարություններից ու թունդ ճառեր է ասում, ուրեմն հաստատ «գին կրակող» է: Տաքսու նման վարորդների հանդիպելիս, առհասարակ, ձգտում եմ հնարավորինս ուշադիր լինել թե՛ ճանապարհի անցուդարձին ու երթուղու ընտրության հարցում, թե՛ անձնական իրերիս՝ հեռախոս, պայուսակ: Նման անձանցից ինչ ասես՝ կարելի է սպասել:

Թարսի պես, լուրերով «այո» ու «ոչ»-ի մասին էին ինչ-որ սյուժե հաղորդում: Ու այս վարորդը, թե՝ «ո՞նց կարան «ոչ» ասեն...»:

Տեսավ չեմ արձագանքում, ոգևորվեց, արդեն ուղիղ է դիմում՝ «դու պատկերացնո՞ւմ ես, որ «ոչ» ասեն»:

Անկեղծորեն պատասխանեցի, որ ոչ միայն պատկերացնում եմ, այլև ինձ լրիվ հասկանալի է այդ մարդկանց հիմնավորված դիրքորոշումը: Չնայած, ինքս ընդհանրապես չեմ գնալու, այսպես ասած՝ բոյկոտելու եմ կամ անտեսելու...

Վարորդը բռնկվեց ու... «Ոչ ասողները մոլորվածներ են, ազգի դավաճաններ ու թուրքեր են...»:

Խնդացի՝ հորդորելով կողմնորոշվել, հիմա իր ուղևորը, այսինքն՝ ես, մոլորվա՞ծ եմ, ազգի դավաճա՞ն, թե՞ թուրք...

Բնականաբար, պահանջեցի, որ «աջ քաշի» կանգնի, չնայած դեռ ճանապարհի կեսն էլ չէինք անցել: Նա թե՝ իջնո՞ւմ ես: Ասացի՝ հա, բա ի՞նչ անեմ, մի՞թե ձեզ պես զտարյուն, արդարակյաց ու ազնվաբարո հային, հայրենիքի նվիրյալ տաքսու վարորդին վայել է ազգի դավաճանի և թուրքի տեղափոխել: Բա որ հետո ձեզ հեղափոխական դատարանը քառատման դատապարտի՞...

Ուզում էր ինչ-որ բան ասել, բայց մեքնայից ելա, Չարենցի պատկերով թղթադրամը գցեցի նստարանին, ու՝ շա՜տ բարի ճանապարհ մաղթեցի:

Հասկանալի է, իհարկե, որ նման անձինք «մենակ չեն, մենակ չեն, մենակ չեն»: Բայց անկեղծ, խղճահարություն են հարուցում: Ինչպե՞ս կարող է մարդն ապրել՝ ներսում այդքան չարություն, մաղձ ու ատելություն կուտակած: Այնքան կուտակած, որ ռոբոտի նման կրկնի այն, ինչ անխղճորեն իր լսելիքի ու մտածելիքի վրա ցողում են իշխանական քարոզիչները, այսինքն՝ որ իրենցինից տարբերվող բան ասող հայերը «թուրք են, ազգի դավաճան...»: Նմանները, առանց երկմտելու կարող են և՛ հարևանին մատնել, և՛ անգամ բարեկամի սպանել: Դա պարզ է: Բայց այդքան չարացած մարդիկ կամ հենց թեկուզ այդ տարեց մարդն, օրինակ, ո՞նց է թոռների ու տնեցիների հետ շփվում:

Թեպետ, այս ի՜նչ եմ ասում, ո՞նց են թոռնատեր, եկեղեցիների ֆոնին կամ ներսում՝ մոմ վառելու նկարներ ունեցող տատիները մտնում սոցցանցեր ու... ջադուական անեծքներ տալիս, աղբավայրը պրպտող բոմժերից էլ վատ հայհոյանքներ ստեղնաշարում:

Իսկ գիտե՞ք՝ ինչ է լինելու ապրիլի 5-ից հետո: Որպես գաղտնիք, ասեմ, որ գալու է ապրիլի 6-ը:

Կյանքը կանգ չի առնելու, իհարկե: Բայց, այ, ինչպես տարիներով ոմանց ցփնած, այնպես էլ այս ընթացքում ավելի ինտենսիվ իշխանության ներկայացուցիչների ու քարոզիչների կողմից բխեցրած թույնն ու ատելությունը իրենց սև գործն անելու են:

Չարությամբ ու մաղձով լցված մարդիկ առաջինը, ինչ կորցնում են, իրենց մարդկային նկարագիրն է, երկրորդը՝ ինքնուրույն դատելու ունակությունը, երրորդը՝ այլ տեսակետ կամ կարծիք լսելու անընկալունակությունը:

Այնպես որ, ագրեսիվ քարոզչության զոհերն առաջինն իրենք են ընկնում, իսկ հետո՝ տապալում են հասարակությունը: Եվ, եթե այդ ընթացքում որևէ բանից չեն ցնցվում ու չեն սթափվում, կարող են շատ հանգիստ պետությունն էլ կործանել:

Մենք, ցավոք, թափով շարժվում ենք այդ ուղղությամբ:

Արմեն Հակոբյան