«Գազի սակագների նվազեցման հարցը հենց այս փուլում է բարձրացվել, քանի որ շուկայում կա ճգնաժամային իրավիճակ»,-այս մասին մեզ հետ զրույցում ասաց ՌԴ առաջին կարգի պետական խորհրդական, ռուսական «Ռեգնում» լրատվական գործակալության գլխավոր խմբագիր, վերլուծաբան Մոդեստ Կոլերովը՝ անդրադառնալով ռուսական գազի սակագինը Հայաստանի համար իջեցնելու շուրջ հայ-ռուսական բանակցությունների վերսկսմանը, դրանց հնարավոր ելքին և բանակցությունների քաղաքական ու տնտեսական բովանդակությանը։

Հիշեցնենք, մարտի 31-ին ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը Կառավարության անունից Հայաստան մատակարարվող գազի գնի փոփոխության վերաբերյալ նոր բանակցություններ սկսելու նամակով դիմել է «Գազպրոմ» ՀԲԸ վարչության նախագահ Ալեքսեյ Միլլերին: Այս հարցը քննարկվել էր վերջերս նաև Փաշինյան-Լուկաշենկո հեռախոսազրույցի ընթացքում, ըստ բելառուսական պաշտոնական հաղորդագրության։ Հարկ է նշել, որ ՀՀ կառավարության տարածած հաղորդագրությունում որևէ խոսք այդ մասին չկար։

Ի տարբերություն Փաշինյան-Լուկաշենկո հեռախոսազրույցի՝ օրերս Փաշինյան-Պուտին հեռախոսազրույցի ընթացքում, այս անգամ՝ ըստ ՀՀ կառավարության հաղորդագրության, քննարկվել էր Հայաստան մատակարարվող գազի գինը և Հայաստանի հայտը, ու այս դեպքում զրույցի գազային հատվածը բացակայում էր Կրեմլի տարածած հաղորդագրությունից։

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի խոսքով՝ հայկական կողմը ՌԴ-ին դիմել է 2 բաղադրիչով՝ սակագնի իջեցում և առևտրի իրականացում ազգային արժույթով, այսինքն՝ դոլարի փոխարեն՝ ռուբլով։

Մոդեստ Կոլերովն ասաց, որ հարցը պետք է քննարկվի միմիայն «Գազպրոմ»-ի հետ՝ տնտեսական մակարդակում, ուստի փորձերը՝ դրանց հաղորդել քաղաքական հնչեղություն և նշանակություն, ըստ նրա՝ գալիս է բացառապես Հայաստանից։

Մեր հստակեցմանը, որ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն իր վերջին ծավալուն ուղիղ եթերներից մեկի ժամանակ ասել է, որ սա իսկապես տնտեսական հարց է, և կարիք չկա այն քաղաքականացնել, Կոլերովն արձագանքեց՝ ասելով, որ տնտեսական հարցը, այսինքն՝ տուրբուլենտ իրավիճակն էներգետիկ շուկայում օգտագործվում է այն նպատակով, որպեսզի ստացվեն օգուտներ։

«Այսինքն, իհարկե, մաքուր տնտեսական հարց է, բայց կիրառվում է բացառապես քաղաքական կոնտեքստ, և պարզապես ցույց տալ, որ դա բացառապես տնտեսական հարց է, պետք չէ, քանի որ այդ հարցն արտացոլում է էներգետիկ շուկայում առկա տուրբուլենտ իրավիճակը։ Անկեղծ ասած, կողքից դա այնքան էլ քաղաքական քայլ, մոտեցում չի երևակվում, քանի որ էներգետիկ շուկայում ճգնաժամային իրավիճակ է ստեղծվել, և հենց այս պահին ինչ-որ մեկը ցանկանում է դրանից օգտվել։ Բայց ախր հիմարներ ընդհանրապես չկան։ Հայաստանը ցանկանում է օգտվել քաղաքական, համաճարակային, ճգնաժամային իրավիճակից, որպեսզի լավացնի իր էներգետիկ հավասարակշռությունը։ Եթե այդ հարցը մաքուր տնտեսական է, այն հենց այս փուլում չէր բարձրացվի, այն հենց հիմա է բարձրացվել, քանի որ շուկայում կա ճգնաժամային իրավիճակ։ Այսինքն՝ արջը սկսեց կաղալ, և իր բարի ընկերներն ասում են․ «Լսիր, արջ, ինչո՞ւ ես միայն մեկ ոտքով կաղում, արի երկրորդ ոտքով էլ կաղա, իսկ մենք քեզ դրա համար կգովաբանենք»։ Այսպես է դա ընկալվում, դա մարադյորություն է»,-նման կարծիք հայտնեց Կոլերովը։

Ըստ նրա՝ ինչ-որ մարդկանց թվում է, որ այս հարցի քննարկումը Հայաստան-Բելառուս ձևաչափում ամրապնդում է իրենց դիրքերը։ Սակայն, ինչպես ասաց Կոլերովը՝ այս իրավիճակին կողքից հետևող յուրաքանչյուրի համար տեսանելի է, որ դա կլոունադա է։

«Լուկաշենկոն վաղուց վերածվել է Ժիրինովսկիի նման գործչի, ի դեպ, Ժիրինովսկին արդեն 30 տարի հաջող կերպով իրականացնում է իր պոպուլիստական դերակատարությունը, իսկ ոչ թատերական իրավիճակներում նա շատ խելացի, փորձառու և հասկացող մարդ է: Իսկ Լուկաշենկոյի մասին նույնը չենք կարող ասել, քանի որ նա իր լեզվի գերին է՝ զգացմունքային, նրա քաղաքականության պատճառով Բելառուսը ճգնաժամի մեջ է: Լուկաշենկոն հեռացող էություն է, կոնֆլիկտային մարդ, մարդ, ում մոտ, ինչպես մենք ենք ասում՝ «շաբաթվա յոթ օրն ուրբաթ է»: Եվ նման մարդու հետ գործընկերություն անելը նշանակում է՝ սեփական անձին չհարգել»,-նշեց Կոլերովը։

168․am-ի դիտարկմանը, թե Բելառուսն առաջին հերթին՝ Ռուսաստանի գործընկերն է և Հայաստանի ԵԱՏՄ շրջանակում գործընկերը, Կոլերովն ասաց, որ Ռուսաստանը դատապարտված է գործ ունենալ Լուկաշենկոյի հետ։

«Մենք Բելառուսի հետ գործընկերային հարաբերություններ ունենք, որը գործընկերային երկիր է, իսկ Հայաստանի՞ն ինչու է դա պետք։ Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ է, ԵԱՏՄ շրջանակում կան ընթացակարգեր՝ համաձայնեցնելու տնտեսական բնույթի վեճերը, տարաձայնությունները, իսկ երբ կա Բելառուսի հետ սեպարատ խոսակցություն այդ թեմայով, դա արդեն ԵԱՏՄ չէ, դա երկկողմ սեպարատ խոսակցություն է։ Ըստ իս, այդ ձևաչափը, որպես այս հարցում սեփական դիրքերն ամրապնդող գործոն, անլուրջ և ոչ հասուն մոտեցում է, ինչպես և փորձը՝ օգտվել շուկայի ճգնաժամային իրավիճակից՝ գազի սակագների վերանայման պահանջ ներկայացնելով»,-ասաց Կոլերովը։

Այնուամենայնիվ, վերլուծաբանի կարծիքով՝ «Գազպրոմ»-ի կողմից կլինի բացառապես տնտեսական պատասխան։ «Ընկերությունը կփորձի հասկանալ՝ կարո՞ղ է իրեն նման բան թույլ տալ, թե՞ ոչ։ Ինչպես գիտեք, ի տարբերություն նավթի, գազը բիրժային ապրանք չէ, այն չունի մեկ ընդհանուր համաշխարհային շուկա, գազն ունի պայմանագրային, տարածաշրջանային գներ։ Իմ ընկալումն այնպիսին է, որ չպետք է սակագները բոլոր երկրների համար կախված լինեն համաշխարհային միտումներից»,-ասաց Կոլերովը։

Հարցին՝ ինչպե՞ս է գնահատում կարծիքները, որ գազի սակագները Հայաստանի համար կարող են դառնալ լողացող, այսինքն՝ փոփոխվեն՝ մշտապես հաշվի առնելով էներգետիկ շուկայի միտումները, Կոլերովը պատասխանեց, որ այդ հարցը չի կարող մանրամասն վերլուծել։ «Ծանոթ եմ այդ վերլուծություններին, բայց ես դրա մասնագետը չեմ։ Ես այդքան խելացի չեմ»,-կեսկատակ-կեսլուրջ ասաց նա։