ՌԴ դեսպանատուն. «Տեսալսողական մեդիայի մասին» օրինագիծն ուղղակիորեն կազդի ՀՀ-ում ռուսական հեռուստաալիքների ճակատագրի վրա
ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանատան մամուլի ծառայությունը հայտարարություն է տարածել՝ կապված «Տեսալսողական մեդիայի մասին» օրինագծի առաջին ընթերցմամբ ընդունման հետ:
Հայտարարության մեջ նշվում է. «Որքան հասկանում ենք, տվյալ դեպքում խոսքը օրենսդրական ակտի քննարկման մասին է, որն ուղղված է Հայաստանում տեսալսողական ԶԼԼՄ-ների գործունեության իրավական բազայի արդիականացմանը, ըստ էության, «Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին» օրենքի փոխարինման միջոցով: Նախ, կցանկանայինք նշել, որ տվյալ հարցը Հայաստանի ներքին գործն է: Միեւնույն ժամանակ, նոր օրենքն ուղղակիորեն կազդի ՀՀ-ում ռուսական հեռուստաալիքների ճակատագրի վրա: Մենք ուշադիր հետեւում ենք պրոցեսին: Սակայն եթե ավելի լայն դիտարկենք հարցը, ապա, անկասկած, դա լրջորեն կփոխի մեդիա տարածքը: Նոր պայմաններում ռուսական հեռուստաալիքները կհեռարձակվեն հանրային մուլտիպեքսում միայն միջպետական համաձայնագրի հիմքով: Այսինքն՝ պետք է պայմանավորվել «խաղի նոր կանոնների» շուրջ, որոնք ներկայացնում է հայկական կողմը: Ռուսական կողմը բազմիցս հայտնել է նման երկխոսության պատրաստակամության մասին: Սպասում ենք մեր հայ գործընկերների պատասխանին:
Բանակցությունների կարեւոր ասպեկտ է «լեզվական» անվտանգությունը: Որքան մենք հասկանում ենք, դրանով է պայմանավորված օրինագծում առկա պահանջը արտասահմանյան մեդիա պրոդուկտի համար: Խոսքը գլխավորապես ռուսալեզու ծրագրերի մասին է: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի անկախության վաղ շրջանից ռուսերենը ֆորմալ տեսանկյունից կորցրել է իր հատուկ կարգավիճակը: Նոր պահանջներն ըստ էության շարունակում են այդ պրոցեսը: Սակայն դե ֆակտո ռուսերենն այսօր մեծ դեր է խաղում Հայաստանում: Մենք գիտենք, որ ՀՀ քաղաքացիների զգալի մասը կապ ունի Ռուսաստանի հետ՝ ոմանք այստեղ աշխատում են, ոմանք՝ ապրում, ունեն հարազատներ, ում այցելում են եւ այլն:
Մեր երկրներին միավորում է ԵԱՏՄ-ում եւ ՀԱՊԿ-ում անդամակցությունը: Եկեք, օրինակ, դիտարկենք Ռուսաստանում հայ վարորդների վարորդական իրավունքների հետ կապված իրավիճակը: Դրա համար պետք է, որպեսզի Հայաստանում ռուսերենը պաշտոնական կարգավիճակ ունենա: Սակայն չնայած դրա բացակայությանը՝ ՀՀ քաղաքացիների համար ռուսական կողմը փորձում է ընդունելի որոշում կայացնել ԵԱՏՄ շրջանակում համատեղ ջանքերով: Սա միայն մեկ օրինակ է, որը վկայում է ՀՀ-ում ռուսերենի հատուկ դերի մասին:
Այդ իրողություններով է պայմանավորվել հայ հասարակության հետաքրքրությունը ռուսական հեռուստաալիքների նկատմամբ: Օրինակ՝ համաձայն ՀՀ ռադիոյի եւ հեռուստատեսության ազգային հանձնաժողովի գործունեության մասին հաշվետվության՝ Հայաստանում հեռարձակվող «Առաջին ալիք»-ը, «ՌՏՌ Պլանետա»-ն եւ «Ռոսսիա: Կուլտուրա»-ն ունեն բավականին սոլիդ եւ կայացած լսարան:
Հաշվի առնելով նոր օրենսդրական պահանջները՝ ակամայից ծագում է հարց կաբելային փաթեթների հասանելիության մասին: Եթե մարդը համարի, որ հանրային մուլտիպլեքսի ալիքները չեն բավարարում նրա տեղեկատվական պահանջմունքները, ապա ստիպված կլինի ընտրություն կատարել ի օգուտ կաբելային հեռուստատեսության: Սակայն, համաձայնվեք, որ Հայաստանում այսօր ոչ բոլորը կարող են դա թույլ տալ իրենց:
Հաճախ լսում ենք տարատեսակ նախատինք ռուսական հեռուստաալիքներով ցուցադրվող հաղորդումների կոնտենտի վերաբերյալ: Ինչպես ներկայացվում է, դա մեծամասամբ նախասիրությունների հարց է: Ընդհանուր առմամբ, ցանկացած ԶԼՄ, այդ թվում՝ հեռուստաալիքները, ներկայացնում են մեկ կամ մի քանի տեսակետ, որոնց հետ հեռուստադիտողը իրավունք ունի համաձայնվել կամ հակառակը: Կարելի է անգամ դրանք վիճարկել. ինչպես հայտնի է, ճշմարտությունը ծնվում է վեճերի արդյունքում:
Այդ ամենը մտորումներ են, որոնք որեւէ կերպ չեն հավակնում օրենսդրական գործընթացին միջամտել: ՀՀ պատգամավորները կքվեարկեն՝ ելնելով իրենց պետության եւ ժողովրդի շահերի սեփական ընկալումներից: Անշուշտ, Ռուսաստանը հարգանքով կվերաբերվի այդ առումով ցանկացած որոշմանը: Միեւնույն ժամանակ, հույս ունենք, որ վերոգրյալը կհամալրի ընթացող քննարկումների ընդհանուր պատկերը: Առավելեւս, որ նոր օրենքը զգալիորեն կազդի տեղեկատվական քաղաքականության վրա, որը մեր երկրների եւ ժողովուրդների միջեւ հարաբերությունների ամբողջության զգալի մասն է»:
ՌԴ դեսպանատուն. «Տեսալսողական մեդիայի մասին» օրինագիծն ուղղակիորեն կազդի ՀՀ-ում ռուսական հեռուստաալիքների ճակատագրի վրա
ՀՀ-ում ՌԴ դեսպանատան մամուլի ծառայությունը հայտարարություն է տարածել՝ կապված «Տեսալսողական մեդիայի մասին» օրինագծի առաջին ընթերցմամբ ընդունման հետ:
Հայտարարության մեջ նշվում է. «Որքան հասկանում ենք, տվյալ դեպքում խոսքը օրենսդրական ակտի քննարկման մասին է, որն ուղղված է Հայաստանում տեսալսողական ԶԼԼՄ-ների գործունեության իրավական բազայի արդիականացմանը, ըստ էության, «Հեռուստատեսության եւ ռադիոյի մասին» օրենքի փոխարինման միջոցով: Նախ, կցանկանայինք նշել, որ տվյալ հարցը Հայաստանի ներքին գործն է: Միեւնույն ժամանակ, նոր օրենքն ուղղակիորեն կազդի ՀՀ-ում ռուսական հեռուստաալիքների ճակատագրի վրա: Մենք ուշադիր հետեւում ենք պրոցեսին: Սակայն եթե ավելի լայն դիտարկենք հարցը, ապա, անկասկած, դա լրջորեն կփոխի մեդիա տարածքը: Նոր պայմաններում ռուսական հեռուստաալիքները կհեռարձակվեն հանրային մուլտիպեքսում միայն միջպետական համաձայնագրի հիմքով: Այսինքն՝ պետք է պայմանավորվել «խաղի նոր կանոնների» շուրջ, որոնք ներկայացնում է հայկական կողմը: Ռուսական կողմը բազմիցս հայտնել է նման երկխոսության պատրաստակամության մասին: Սպասում ենք մեր հայ գործընկերների պատասխանին:
Բանակցությունների կարեւոր ասպեկտ է «լեզվական» անվտանգությունը: Որքան մենք հասկանում ենք, դրանով է պայմանավորված օրինագծում առկա պահանջը արտասահմանյան մեդիա պրոդուկտի համար: Խոսքը գլխավորապես ռուսալեզու ծրագրերի մասին է: Գաղտնիք չէ, որ Հայաստանի անկախության վաղ շրջանից ռուսերենը ֆորմալ տեսանկյունից կորցրել է իր հատուկ կարգավիճակը: Նոր պահանջներն ըստ էության շարունակում են այդ պրոցեսը: Սակայն դե ֆակտո ռուսերենն այսօր մեծ դեր է խաղում Հայաստանում: Մենք գիտենք, որ ՀՀ քաղաքացիների զգալի մասը կապ ունի Ռուսաստանի հետ՝ ոմանք այստեղ աշխատում են, ոմանք՝ ապրում, ունեն հարազատներ, ում այցելում են եւ այլն:
Մեր երկրներին միավորում է ԵԱՏՄ-ում եւ ՀԱՊԿ-ում անդամակցությունը: Եկեք, օրինակ, դիտարկենք Ռուսաստանում հայ վարորդների վարորդական իրավունքների հետ կապված իրավիճակը: Դրա համար պետք է, որպեսզի Հայաստանում ռուսերենը պաշտոնական կարգավիճակ ունենա: Սակայն չնայած դրա բացակայությանը՝ ՀՀ քաղաքացիների համար ռուսական կողմը փորձում է ընդունելի որոշում կայացնել ԵԱՏՄ շրջանակում համատեղ ջանքերով: Սա միայն մեկ օրինակ է, որը վկայում է ՀՀ-ում ռուսերենի հատուկ դերի մասին:
Այդ իրողություններով է պայմանավորվել հայ հասարակության հետաքրքրությունը ռուսական հեռուստաալիքների նկատմամբ: Օրինակ՝ համաձայն ՀՀ ռադիոյի եւ հեռուստատեսության ազգային հանձնաժողովի գործունեության մասին հաշվետվության՝ Հայաստանում հեռարձակվող «Առաջին ալիք»-ը, «ՌՏՌ Պլանետա»-ն եւ «Ռոսսիա: Կուլտուրա»-ն ունեն բավականին սոլիդ եւ կայացած լսարան:
Հաշվի առնելով նոր օրենսդրական պահանջները՝ ակամայից ծագում է հարց կաբելային փաթեթների հասանելիության մասին: Եթե մարդը համարի, որ հանրային մուլտիպլեքսի ալիքները չեն բավարարում նրա տեղեկատվական պահանջմունքները, ապա ստիպված կլինի ընտրություն կատարել ի օգուտ կաբելային հեռուստատեսության: Սակայն, համաձայնվեք, որ Հայաստանում այսօր ոչ բոլորը կարող են դա թույլ տալ իրենց:
Հաճախ լսում ենք տարատեսակ նախատինք ռուսական հեռուստաալիքներով ցուցադրվող հաղորդումների կոնտենտի վերաբերյալ: Ինչպես ներկայացվում է, դա մեծամասամբ նախասիրությունների հարց է: Ընդհանուր առմամբ, ցանկացած ԶԼՄ, այդ թվում՝ հեռուստաալիքները, ներկայացնում են մեկ կամ մի քանի տեսակետ, որոնց հետ հեռուստադիտողը իրավունք ունի համաձայնվել կամ հակառակը: Կարելի է անգամ դրանք վիճարկել. ինչպես հայտնի է, ճշմարտությունը ծնվում է վեճերի արդյունքում:
Այդ ամենը մտորումներ են, որոնք որեւէ կերպ չեն հավակնում օրենսդրական գործընթացին միջամտել: ՀՀ պատգամավորները կքվեարկեն՝ ելնելով իրենց պետության եւ ժողովրդի շահերի սեփական ընկալումներից: Անշուշտ, Ռուսաստանը հարգանքով կվերաբերվի այդ առումով ցանկացած որոշմանը: Միեւնույն ժամանակ, հույս ունենք, որ վերոգրյալը կհամալրի ընթացող քննարկումների ընդհանուր պատկերը: Առավելեւս, որ նոր օրենքը զգալիորեն կազդի տեղեկատվական քաղաքականության վրա, որը մեր երկրների եւ ժողովուրդների միջեւ հարաբերությունների ամբողջության զգալի մասն է»: