ԱՄՆ-ի Իլինոյս նահանգի հյուսիսում հայտնաբերված գրեթե առանց վերջույթների կենդանիների երկու քարացուկները ցույց են տվել, որ 100 միլիոն տարի անց, երբ ողնաշարավորների մոտ առաջին անգամ վերջույթներ են զարգացել, դրանցից որոշները էվոլյուցիայի ընթացքում կորցրել են դրանք։ Սա առաջին անգամ տեղի է ունեցել առնվազն 308 միլիոն տարի առաջ, հենց այդ ժամանակ Երկրի վրա հայտնվեցին օձանման առաջին արարածները: Այս մասին հոդվածը, որը հեղինակել են ամերիկացի և կանադացի կենսաբանները, հրապարակվել է Nature Ecology & Evolution ամսագրում:

Օձերի նոր սեռը և նախորդ տեսակը ստացել է Nagini mazonense անվանումը, այն պատկանում է անհետացած սողունների խմբին, որը կոչվում է մոլգոֆիդ։

Այս կենդանիները կարող էին հասնել մինչև 10 սմ երկարության, ունեին օձանման մարմին՝ առանց առջևի վերջույթների, նրանց մոտ բացակայում էին նաև ոսկրային կառուցվածքները: Գրեթե ամբողջական կմախքների հետ միասին, որոնք, գնահատականների համաձայն, 308 միլիոն տարեկան են, հայտնաբերվել են նաև փափուկ հյուսվածքների հետքեր, որոնք ցույց են տալիս, որ N. mazonense-ն ուներ կլորացված մռութ և ձգված մարմին՝ մոտ 85 ողերով և կողերով: Իսկ այն հատվածում, որտեղ կարելի էր սպասել առջևի վերջույթների առկայությունը, փափուկ հյուսվածքների առկայության նշաններ չեն հայտնաբերվել․ կենդանիները սողում էին առանց առջևի վերջույթներն օգտագործելու։

Ժամանակակից օձերի նախնիները նույնպես ի սկզբանե կորցրել են իրենց վերին վերջույթները և կրծքավանդակի գոտին մոտ 170 միլիոն տարի առաջ, բայց N. mazonense-ը և այլ մոլգոֆիդներ այսօրվա օձերի անմիջական նախնիները չեն. սա պարզապես «անհաջող բնական փորձ է»։ Բացի օձերից և որոշ մողեսներից, ժամանակակից միակ ողնաշարավորները, որոնք ոտքեր չունեն, երկկենցաղներն են, այդ թվում՝ սալամանդերները և որդերը, որոնք նման են խոշոր անձրևաորդերի և հանդիպում են Աֆրիկայի, Ասիայի և Ամերիկայի արևադարձային գոտիներում:

Աղբյուրը՝ news.am