«Փաստ» օրաթերթը գրում է. «Փաստի» զրուցակիցն է Մայր աթոռ սուրբ Էջմիածնի Թանգարանների և արխիվի տնօրեն Հոգեշնորհ Հայր Ասողիկ աբեղա Կարապետյանը։

-Հոգեշնորհ Հայր սուրբ, Հայաստանի ու Արցախի Հանրապետություններն այսօր ծանրագույն խնդիրների առաջ են։ Հատկապես Արցախի մեր հայրենակիցներն ամիսներ շարունակ գտնվում են շրջափակման մեջ՝ ամեն օր բախվելով նորանոր փորձությունների։ Ի՞նչ մարտահրավերի առջև ենք մենք, որը նախ պետք է գիտակցենք, հասկանանք ու հետո նոր առաջ շարժվենք։

-Արդարև, մեր պատմության գրեթե բոլոր ժամանակներում մենք գոյութենական պայքարի մեջ ենք եղել: Փորձությունները կրնկակոխ հետևել են մեզ. երբեմն մեր իսկ սխալների պատճառով, բայց շատ հաճախ և հիմնականում՝ որպես Ազգ մեր ունեցած յուրահատուկ կոչման ու առաքելության հետևանքով: Աստվածընտրյալ Ազգ ենք, ուստի գտնվում ենք լույսի ու խավարի, բարու և չարի պայքարի կիզակետում: Մեր Հայրենիքն աստվածային ուխտի երկիրն է, իսկ մենք՝ հայերս, այդ աստվածային ուխտի ու երկրի պահապանները: Այդ իսկ պատճառով մեզ ուզում են իսպառ վերացնել՝ դեռևս Հայկ Նահապետի ժամանակներից: Սակայն, ի հեճուկս ամենքի, մենք կանք և լինելու ենք հավետ: Այսօր էլ նույն իրավիճակն է, որ հյուսվել է մեր Հայրենիքի շուրջ:

Համաշխարհային քաոսում տարբեր ուժեր փորձում են մեզ հրապուրելով շեղել մեր բուն ուղուց, մեր կոչումից, ինքնությունից և առաքելությունից: Փորձում են մեզ գցել այս կամ այն ազդեցության գոտու մեջ՝ թմրեցնելով ծառայեցնել իրենց շահերին: Սակայն այդ չի հաջողելու ոչ ոք և երբեք: Այո, անկումային վիճակում ենք, մի տեսակ շշմած ենք՝ որպես հավաքականություն, սակայն, շնորհիվ անհատների և փոքրիկ հավաքականությունների, մենք արթուն ենք և պատրաստ արձակելու Հայկյան նետը. պատմական բոլոր ժամանակներում այսպես է եղել: Մենք պետք է գիտակցենք մեր տիեզերական կոչումը, ճանաչելով՝ հավատարիմ մնանք մեր հայ ինքնությանը և ամենայն պատասխանատվությամբ, արիությամբ ու ինքնավստահությամբ հաստատուն կանգնենք մեր Մայր հողին, հայահավաք գործունեությամբ հզորացնենք մեր պետությունը:

Մենք տեսիլք ունենք հավետ ապրելու՝ որպես Քրիստոնյա Հայաստան, որպես Լույսի, Հույսի, Հզոր, Միացյալ Հայաստան. այս է մեր ազգային տեսլականն ու նպատակը, հետևաբար՝ սրանից էլ պետք է բխի մեր անհատական ու հավաքական գործունեությունը:Եվ այս ամենի ընթացքում, ինքնին, հարկավոր է իմաստուն, շրջահայաց և ազնիվ կերպով հարաբերություններ պահպանել ու զարգացնել մեզ դաշնակից ազգերի ու երկրների հետ: Իմ խորին համոզմամբ, միայն այսպես կարող ենք առաջ գնալ՝ նպատակասլաց ապրել ու ստեղծագործել:

-Մեզ անընդհատ խաղաղության մասին են հիշեցնում, երբ պատերազմը դեռ շարունակվում է։ Այն, որ խաղաղությունն այլընտրանք չունի, միանշանակ է, բայց մենք ե՞րբ կարող ենք իրական խաղաղության հասնել։

-Այս աշխարհում, որտեղ լույսն ու խավարը, չարն ու բարին տևական պայքարի մեջ են, իրական, մնայուն խաղաղության չենք կարող հասնել: Որևէ ժողովրդի ու պետության խաղաղությունը հարաբերական է... Տեսեք, մեր բարեկամ ու դաշնակից, հզորագույն երկիր Ռուսաստանը վերստին պայքարի է կանգնել իր խաղաղության ու անվտանգության համար: Հետևաբար, մենք՝ որպես հայ քրիստոնյաներ, առաջնահերթ մեր ներքին՝ ներաշխարհի խաղաղության մասին պետք է հոգ տանենք, որպեսզի հետո՝ անմիջապես, խաղաղ ու պայծառ հոգեվիճակով ու մտքով, լծվենք մեր Հայրենիքի անվտանգության ապահովմանն ու խաղաղության պաշտպանությանը:

Մենք պետք է կերտենք մեր Հայրենի երկրի խաղաղությունը, և ոչ թե այն մուրանք մեր թշնամիներից կամ միջազգային կառույցներից: Իսկ մենք, այո, դեռ ունենք թշնամիներ, որոնք սպառնում են մեր ազգային գոյությանը: Ունենք արդարության ծարավ: Իսկ այս սպառնալիքը կհաղթահարվի, և մեր արդարության ծարավը կհագենա միմիայն Լույսի, Հույսի, Հզոր և Միացյալ Հայաստանի կերտմամբ: Երբ շոշափելի լինի այս Հայաստանը, բոլորը կհարգեն մեզ, արդար հատուցում կտրվի մեր ազգային Դատին, և կպահպանվի բաղձալի խաղաղությունը:Հոգևոր ասպարեզում Լույսը միշտ հաղթում է խավարին, Բարին՝ չարությանը, և այդպես հաստատվում է հոգու խաղաղությունը: Նույնն է նաև ֆիզիկական աշխարհում, քանի որ պայքարողը մարդ արարածն է. լույս ու բարություն կրող մարդը, ժողովուրդը մշտապես հաղթանակողն է: Փույթ չէ, եթե այդ պայքարի ճանապարհին եղել են պարտություններ, անկումներ, միևնույնն է, հաղթությունը լույսի ու բարության անձինն ու ժողովրդինն է:

-Պատերազմից հետո ու նաև այս շրջանում երբեմն դժվար է հասկանալ, թե հասարակությունն ինչ հոգեվիճակում է։ Երբեմն այդ վիճակը բնութագրվում է որպես հուսահատություն, հուսալ քություն, անտարբերություն: Հոգևոր վերածննդի, հոգևոր առողջացման ճանապարհը որտե՞ղ է։

-Մենք միայն մեկ ճշմարիտ ուղի ունենք, ինչպես արդեն ասացինք՝ Քրիստոնյա Հայաստան, Հույսի, Լույսի, Հզոր և Միացյալ Հայաստան: Ահա, այս է մեր ազգային դավանանքը, ուստի մեր ողջ կյանքն ու գործունեությունը պետք է կառուցենք այս վեմի վրա: Մեր երկրի ղեկավարները պարտավոր են, անհրաժեշտորեն պետք է կրողը լինեն բացառապես այս դավանանքի և այդպես կառուցեն Հայաստան պետությունը: Մեզ որևէ այլ, օտար մոդել ու կարգ հարկավոր չէ, մեզ անհրաժեշտ է մեզ հարազատ պետական կարգ ու կառույց՝ որպես առհավատչյա մեր ազգային լինելության: Իսկ այդ հարազատը կկերտվի, երբ մենք ճշմարտապես ճանաչենք մեր ազգային արժեհամակարգը, այն կրենք ու դրանով ապրենք:

Հայոց պետությունը պետք է մարմնավորողը լինի բացառապես հայ ժողովրդի մտավոր, հոգևոր ու բարոյական հատկանիշների և իր ողջ կարգով ու կառույցով ծառայի միմիայն մեր ազգային իղձերին ու շահերին: Իսկ հայ միտքն ու հոգին, հայի բարոյական նկարագիրը կերտվում են սկզբում հայ ընտանիքում, ևս առավել՝ Հայ դպրոցում և Հայոց Եկեղեցում: Մեր ազգային վերածնունդը սկզբնավորվում և իրագործվում է շնորհիվ այդ սուրբ հաստատությունների: Հայ դպրություն և Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի. ահա, մեր մտավոր ու հոգևոր առողջությունը, ազգային մշտանորոգ վերածնունդը:

-Մենք կրել ենք վնասներ, կորուստներ և շարունակում ենք այդ ամենի միջով անցնել։ Իսկ մեր հոգևոր անվտանգությանը հասցված վնասները ու հարվածները չափելի՞ են։

-Ծանր է մեր կորուստը, մեծ է ցավը մեր սրտի և հոգու: Առավել սոսկալի է այն փաստը, որ այդ ամենը կարող էր չլինել: Մեծ դավադրություն էր, Հայրենի երկրի դարպասները ներսից բացվեցին: Դեռ արդար հատուցում տրվելու է բոլոր անձերին, ուժերին: Հայքն ու հայկազունները չե՛ն պարտվել. մենք կնքված ենք որպես Հաղթություն: Իսկ հոգևոր անվտանգության առումով մենք միշտ պաշտպանված ենք և զորեղ, քանզի կանգուն է հայոց Լուսո խորան Մայր աթոռ սուրբ Էջմիածինը և անդադար գործում է Հայոց եկեղեցին: Որքան էլ հարձակվում են Սուրբ եկեղեցու և հոգևոր սպասավորների վրա, ստույգ է՝ Եկեղեցին և եկեղեցականը հաստատուն, խաղաղ ու տոկուն կերպով կյանքի են կոչելու իրենց սուրբ գործը՝ հոգեփրկչական ու ազգապահպան առաքելությունը: Եվ այդպես ծնկի են գալու բոլոր նրանք, որոնք փորձելու են կասեցնել այդ աստվածային առաքելությունը:

-Ինչպե՞ս և ինչո՞ւ պետք է դիմակայենք մեր նաև հոգևոր անվտանգությանը հասցվող հարվածներին: Ո՞րն է եկեղեցու դերն այս ամենի մեջ, որը ևս զերծ չէ «հարձակումներից»։

-Մեր գոյությունը, մեր լինելությունը պայմանավորված է մեր հոգևոր անվտանգությամբ, որի արթուն պահապանը մեր միակ Ազգային եկեղեցին է: Մեր հայկականությունը վավերական ու կենսունակ է Հայոց եկեղեցով: Հայ երկրի, պետության և հասարակության շունչն ու հոգին Հայոց եկեղեցին է. այդ շնչով ու հոգով է կերտվում Հայկական պետությունն ու հասարակությունը: Այո, առանց Եկեղեցու էլ կլինեն պետությունն ու իր քաղաքացիները, սակայն չեն լինի հայկական, չեն ծառայի հայի տեսակի և ազգային ավանդի պահպանմանն ու զարգացմանը:

Հետևապես, Եկեղեցին՝ ի դեմս հոգևորականների և հավատավոր հայորդյաց, միշտ պատրաստ է պայքարելու, պաշտպանելու և պահպանելու իր ազգային սուրբ ավանդը, իր Հայրենի երկիրը և Հայկական պետությունն ու պետականությունը, նկարագիրն ու դեմքը հայ հասարակության: Ուստի, կենսական է, որ պետությունն ու Եկեղեցին գործեն որպես մեկ շունչ, մեկ հոգի, մեկ մարմին՝ կենսագործելով Քրիստոնյա Հայքի, Լույսի, Հույսի, Հզոր և Միացյալ Հայաստանի ազգային տեսլականը, գաղափարախոսությունը և առաքելությունը: Թող Աստված մեզ իմաստություն և զորություն պարգևի այս ճանապարհին: