Միրզոյանը որքան ավելի լայն ու անկեղծ է ժպտում Չավուշօղլուին ու Բայրամովին, հայերս այնքան ավելի շատ զոհեր ենք տալիս․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Այն, որ ադրբեջանական կողմը բանակցային հանդիպումներից առաջ կամ հենց դրանց ընթացքում դիմում է ագրեսիվ գործողությունների, հայտնի է: Եվ Վաշինգտոնում ԱՄՆ «քավորությամբ» ընթացող Մամեդյարով-Միրզոյան հանդիպումն էլ, ցավոք, բացառություն չեղավ: Հունիսի լույս 28-ի գիշերը ադրբեջանական կողմը կրակ է բացել Արցախի Մարտունու և Մարտակերտի պաշտպանական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով զոհվել է Արցախի ՊԲ 4 զինծառայող: Եթե ամեն ինչ անվանենք այնպես, ինչպես կա, ապա Բաքուն նպատակաուղղված սպանել է Արցախի 4 հայ քաղաքացու: Արցախի Ազգային ժողովը հայտարարություն է ընդունել, որով Արցախի ժողովրդի անունից մասնավորապես դիմում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ղեկավարներին՝ «կարեկցանքի հայտարարություններից, հորդորներից և խորհուրդներից զատ, ձեռնարկել կոնկրետ գործնական քայլեր:
Մասնավորապես, պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի նկատմամբ՝ զսպելով նրա ագրեսիվ նկրտումները»: Բացի այդ, Արցախի ԱԺ-ն դիմում է Ռուսաստանին՝ «խաղաղության առաքելության շրջանակում առավել կոշտ միջոցներով կասեցնել Ադրբեջանի հակամարդկային, ցեղասպան գործողությունները»: Եվ վերջապես՝ դիմում է նաև Փաշինյանի իշխանությանը. «Վաշինգտոնյան բնակցություններում Հայաստանի պատվիրակությանը՝ անհապաղ դադարեցնել մեկնարկած բանակցությունները, մինչև Արցախի հետ շփման գծում և Հայաստանի սահմաններում լիակատար հրադադարի հաստատումը և այն պահպանելու փաստաթղթային երաշխիքների տրամադրումը: Հակառակ պարագայում բանակցությունների շարունակումը կնշանակի ադրբեջանական կողմի ագրեսիվ պահվածքի խրախուսում և միջազգային մակարդակով արտոնություն»: Ինչպե՞ս է արձագանքում Նիկոլ Փաշինյանը, որին Արցախից հորդորում են ընդհատել բանակցություններն ու Վաշինգտոնից հետ կանչել ԱԳ նախարարին:
Նա ընդամենը... կոչ է անում միջազգային հանրությանը՝ գործուն քայլեր ձեռնարկել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքներն ու անվտանգությունն ապահովելու համար: Փաշինյանը «Թվիթերի» իր միկրոբլոգում գրել է. «Մինչ Լաչինի միջանցքը շարունակում է ապօրինի կերպով արգելափակված մնալ, այս գիշեր Ադրբեջանի կողմից ԱԹՍ-ների հարձակման հետևանքով կա 4 զոհ։ Հարավային Կովկասում ապակայունացման ռիսկը բարձր է»: Այսինքն, իրեն Արցախից ասում են՝ բանակցություններն ընդհատիր, իսկ ինքը... դիմում է «միջազգային հանրությանը» ու՝ վերջ: Գոնե մինչ երեկո այդպես էր: Ոչ մի խոսք բանակցություն ընդհատելու մասին: Դե, իսկ «միջազգային հանրության» աչքերն էլ կարմրել են, սիրտն էլ անասելի մղկտում է այն բանի համար, որ Արցախի հայության նկատմամբ սիստեմավորված կերպով ցեղասպանություն է իրագործվում: Ինչպես չմղկտա «միջազգային հանրության» սիրտը, երբ այդ ցեղասպանության հնարավորությունն իրենք են ձևավորել, հանուն ճշմարտության՝ Նիկոլ Փաշինյանի գործուն ջանքերով նաև:
Իսկ ինչի՞ հետևանք է ադրբեջանական ագրեսիվ պահվածքը, չդադարող ագրեսիան, եթե ոչ ուղիղ կերպով՝ հենց Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա ենթակաների վարած առավել քան պարտվողական, եթե չասվի՝ հանձնողական «քաղաքականության» և «խաղաղության օրակարգ»-ային հռետորաբանության: Ուղիղ գծո՛վ: Դեռ նախորդ համարում նշել էինք, որ չդադարող ագրեսիայի պայմաններում անընկալելի է բանակցային հանդիպումներ ունենալու ՀՀ իշխանության գործելակերպը: Իսկ ի՞նչ պետք է մտածեր կամ ինչպե՞ս պետք է վարվեր թշնամին, այն էլ՝ ադրբեջանական թուրքը, եթե տոտալ շրջափակման մեջ է առել Արցախի մնացորդներն ու շարունակ այն է լսում, որ Փաշինյանը պատրաստ է խաղաղության, չի շեղվելու «խաղաղության օրակարգից», պատրաստ է զոհաբերել Արցախի հայությանը, միայն թե՝ ՀՀ-ն պահի: Ինչո՞ւ չպիտի ավելի ու ավելի լկտիանար Ալիևը, եթե ասում է՝ «Փաշինյան, նա օլդու, ասա՝ Ղարաբաղն Ադրբեջան է, և՝ վերջ»: Իսկ Փաշինյանն էլ՝ հնազանդ, բայց՝ հպարտ-հպարտ ասում է. «Ղարաբաղն Ադրբեջանի տարածքն է...»:
...Իսկ հիշո՞ւմ եք, որ կային ժամանակներ, որ նման դեպքերում մերոնք համարյա ոչ մեկին չէին դիմում, կամ եթե դիմում էլ էին, ապա դա արվում էր նրանից հետո, երբ պատասխան կրակով «խաղաղեցված» էին լինում թշնամու կրակակետերը: Հիշո՞ւմ եք, թե՞ չեք հիշում: Թե՞ ավելի հարմարավետ է փաշինյանական ստախոսական ճահճուտը, որտեղ, պարզվում է, մենք «բանակ չենք ունեցել», «Ղարաբաղը Տիգրան Մեծի ժամանակներից էր տված», «Շուշին էլ դժբախտդժգույն ու ադրբեջանական քաղաք էր»: Փաշինյանի մեկ օր ավելի պաշտոնավարումը ևս 4 հայ մարդու կյանք արժեցավ: Եվս 4 զոհ՝ Փաշինյանի կառավարման վերջին հինգ տարվա ընթացքում եղած հազարավոր զոհերին ի հավելում:
Ու Փաշինյանը որքան շատ է խոսում խաղաղությունից, որքան ավելի խայտառակ զիջումներ է անում ու խոստանում հայության և Հայաստանի թշնամի Ալիևին, Արարատ Միրզոյանը որքան ավելի լայն ու անկեղծ է ժպտում Չավուշօղլուին ու Բայրամովին, հայերս այնքան ավելի շատ զոհեր ենք տալիս: Ինչ-որ հարցեր ուղղել նույն Փաշինյանին, էլ չենք ասում՝ Արարատ Միրզոյանին կամ նրանց՝ կորստի ու մահվան խորհրդանիշ դարձած իշխանության ներկայացուցիչներին, կարծում ենք, բացարձակապես անիմաստ է: Խնդրեմ, նախօրեին մի քանի ժամ շարունակ հարցեր էին տալիս Փաշինյանին (թող որ անգամ՝ նախօրոք պատրաստված): Մի բան առանց ստելու կամ խեղաթյուրելու, առանց կիսատ-պռատելու ասա՞ց: Ու է՞լ ինչ պիտի ասի և անի Նիկոլ Փաշինյանը, որպեսզի վերջապես հասկանանք, որ նա վաղուց սպառված է, որ նրա պաշտոնավարումը մի բան էլ ժամկետանց է և, ըստ այդմ, վտանգավոր ու վնասակար: Լավ, էլ ի՞նչ ու ո՞նց ասի, որ վերջապես հասկանանք՝ նրա հեռանալու ժամանակն է:
Չէ, հեռացնելու... Եվ ո՞ւմ կամ ինչի՞ ենք մենք սպասում, որպես հասարակություն, որպես հայություն, որպես սեփական հայրենիքում, սեփական հողի վրա դեռևս գոյություն ունեցող ժողովուրդ: Սպասում ենք, որ Փաշինյանի վարած, կներեք արտահայտության համար, «քաղաքականությունը» ադրբեջանական մարդակերների համար հասանելի թիրախ դարձնի մեզանից յուրաքանչյուրի տո՞ւնը, մեր երեխաների՞ն, մե՞զ: Այսինքն, մինչև անձամբ մեզանից յուրաքանչյուրին չսպանեն, մենք տեղից չենք շարժվելո՞ւ: Սա՞ է մեր «խորիմաստ» ռազմավարությունը: Եթե դա է, ապա... մերժելի է՝ միանշանակ ու աներկբա: Ընկերովի մահը գուցեև հարսանիք է, բայց՝ թշնամիների համար:
Միրզոյանը որքան ավելի լայն ու անկեղծ է ժպտում Չավուշօղլուին ու Բայրամովին, հայերս այնքան ավելի շատ զոհեր ենք տալիս․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է․ Այն, որ ադրբեջանական կողմը բանակցային հանդիպումներից առաջ կամ հենց դրանց ընթացքում դիմում է ագրեսիվ գործողությունների, հայտնի է: Եվ Վաշինգտոնում ԱՄՆ «քավորությամբ» ընթացող Մամեդյարով-Միրզոյան հանդիպումն էլ, ցավոք, բացառություն չեղավ: Հունիսի լույս 28-ի գիշերը ադրբեջանական կողմը կրակ է բացել Արցախի Մարտունու և Մարտակերտի պաշտպանական դիրքերի ուղղությամբ, ինչի հետևանքով զոհվել է Արցախի ՊԲ 4 զինծառայող: Եթե ամեն ինչ անվանենք այնպես, ինչպես կա, ապա Բաքուն նպատակաուղղված սպանել է Արցախի 4 հայ քաղաքացու: Արցախի Ազգային ժողովը հայտարարություն է ընդունել, որով Արցախի ժողովրդի անունից մասնավորապես դիմում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդին, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրների ղեկավարներին՝ «կարեկցանքի հայտարարություններից, հորդորներից և խորհուրդներից զատ, ձեռնարկել կոնկրետ գործնական քայլեր:
Մասնավորապես, պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի նկատմամբ՝ զսպելով նրա ագրեսիվ նկրտումները»: Բացի այդ, Արցախի ԱԺ-ն դիմում է Ռուսաստանին՝ «խաղաղության առաքելության շրջանակում առավել կոշտ միջոցներով կասեցնել Ադրբեջանի հակամարդկային, ցեղասպան գործողությունները»: Եվ վերջապես՝ դիմում է նաև Փաշինյանի իշխանությանը. «Վաշինգտոնյան բնակցություններում Հայաստանի պատվիրակությանը՝ անհապաղ դադարեցնել մեկնարկած բանակցությունները, մինչև Արցախի հետ շփման գծում և Հայաստանի սահմաններում լիակատար հրադադարի հաստատումը և այն պահպանելու փաստաթղթային երաշխիքների տրամադրումը: Հակառակ պարագայում բանակցությունների շարունակումը կնշանակի ադրբեջանական կողմի ագրեսիվ պահվածքի խրախուսում և միջազգային մակարդակով արտոնություն»: Ինչպե՞ս է արձագանքում Նիկոլ Փաշինյանը, որին Արցախից հորդորում են ընդհատել բանակցություններն ու Վաշինգտոնից հետ կանչել ԱԳ նախարարին:
Նա ընդամենը... կոչ է անում միջազգային հանրությանը՝ գործուն քայլեր ձեռնարկել Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքներն ու անվտանգությունն ապահովելու համար: Փաշինյանը «Թվիթերի» իր միկրոբլոգում գրել է. «Մինչ Լաչինի միջանցքը շարունակում է ապօրինի կերպով արգելափակված մնալ, այս գիշեր Ադրբեջանի կողմից ԱԹՍ-ների հարձակման հետևանքով կա 4 զոհ։ Հարավային Կովկասում ապակայունացման ռիսկը բարձր է»: Այսինքն, իրեն Արցախից ասում են՝ բանակցություններն ընդհատիր, իսկ ինքը... դիմում է «միջազգային հանրությանը» ու՝ վերջ: Գոնե մինչ երեկո այդպես էր: Ոչ մի խոսք բանակցություն ընդհատելու մասին: Դե, իսկ «միջազգային հանրության» աչքերն էլ կարմրել են, սիրտն էլ անասելի մղկտում է այն բանի համար, որ Արցախի հայության նկատմամբ սիստեմավորված կերպով ցեղասպանություն է իրագործվում: Ինչպես չմղկտա «միջազգային հանրության» սիրտը, երբ այդ ցեղասպանության հնարավորությունն իրենք են ձևավորել, հանուն ճշմարտության՝ Նիկոլ Փաշինյանի գործուն ջանքերով նաև:
Իսկ ինչի՞ հետևանք է ադրբեջանական ագրեսիվ պահվածքը, չդադարող ագրեսիան, եթե ոչ ուղիղ կերպով՝ հենց Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա ենթակաների վարած առավել քան պարտվողական, եթե չասվի՝ հանձնողական «քաղաքականության» և «խաղաղության օրակարգ»-ային հռետորաբանության: Ուղիղ գծո՛վ: Դեռ նախորդ համարում նշել էինք, որ չդադարող ագրեսիայի պայմաններում անընկալելի է բանակցային հանդիպումներ ունենալու ՀՀ իշխանության գործելակերպը: Իսկ ի՞նչ պետք է մտածեր կամ ինչպե՞ս պետք է վարվեր թշնամին, այն էլ՝ ադրբեջանական թուրքը, եթե տոտալ շրջափակման մեջ է առել Արցախի մնացորդներն ու շարունակ այն է լսում, որ Փաշինյանը պատրաստ է խաղաղության, չի շեղվելու «խաղաղության օրակարգից», պատրաստ է զոհաբերել Արցախի հայությանը, միայն թե՝ ՀՀ-ն պահի: Ինչո՞ւ չպիտի ավելի ու ավելի լկտիանար Ալիևը, եթե ասում է՝ «Փաշինյան, նա օլդու, ասա՝ Ղարաբաղն Ադրբեջան է, և՝ վերջ»: Իսկ Փաշինյանն էլ՝ հնազանդ, բայց՝ հպարտ-հպարտ ասում է. «Ղարաբաղն Ադրբեջանի տարածքն է...»:
...Իսկ հիշո՞ւմ եք, որ կային ժամանակներ, որ նման դեպքերում մերոնք համարյա ոչ մեկին չէին դիմում, կամ եթե դիմում էլ էին, ապա դա արվում էր նրանից հետո, երբ պատասխան կրակով «խաղաղեցված» էին լինում թշնամու կրակակետերը: Հիշո՞ւմ եք, թե՞ չեք հիշում: Թե՞ ավելի հարմարավետ է փաշինյանական ստախոսական ճահճուտը, որտեղ, պարզվում է, մենք «բանակ չենք ունեցել», «Ղարաբաղը Տիգրան Մեծի ժամանակներից էր տված», «Շուշին էլ դժբախտդժգույն ու ադրբեջանական քաղաք էր»: Փաշինյանի մեկ օր ավելի պաշտոնավարումը ևս 4 հայ մարդու կյանք արժեցավ: Եվս 4 զոհ՝ Փաշինյանի կառավարման վերջին հինգ տարվա ընթացքում եղած հազարավոր զոհերին ի հավելում:
Ու Փաշինյանը որքան շատ է խոսում խաղաղությունից, որքան ավելի խայտառակ զիջումներ է անում ու խոստանում հայության և Հայաստանի թշնամի Ալիևին, Արարատ Միրզոյանը որքան ավելի լայն ու անկեղծ է ժպտում Չավուշօղլուին ու Բայրամովին, հայերս այնքան ավելի շատ զոհեր ենք տալիս: Ինչ-որ հարցեր ուղղել նույն Փաշինյանին, էլ չենք ասում՝ Արարատ Միրզոյանին կամ նրանց՝ կորստի ու մահվան խորհրդանիշ դարձած իշխանության ներկայացուցիչներին, կարծում ենք, բացարձակապես անիմաստ է: Խնդրեմ, նախօրեին մի քանի ժամ շարունակ հարցեր էին տալիս Փաշինյանին (թող որ անգամ՝ նախօրոք պատրաստված): Մի բան առանց ստելու կամ խեղաթյուրելու, առանց կիսատ-պռատելու ասա՞ց: Ու է՞լ ինչ պիտի ասի և անի Նիկոլ Փաշինյանը, որպեսզի վերջապես հասկանանք, որ նա վաղուց սպառված է, որ նրա պաշտոնավարումը մի բան էլ ժամկետանց է և, ըստ այդմ, վտանգավոր ու վնասակար: Լավ, էլ ի՞նչ ու ո՞նց ասի, որ վերջապես հասկանանք՝ նրա հեռանալու ժամանակն է:
Չէ, հեռացնելու... Եվ ո՞ւմ կամ ինչի՞ ենք մենք սպասում, որպես հասարակություն, որպես հայություն, որպես սեփական հայրենիքում, սեփական հողի վրա դեռևս գոյություն ունեցող ժողովուրդ: Սպասում ենք, որ Փաշինյանի վարած, կներեք արտահայտության համար, «քաղաքականությունը» ադրբեջանական մարդակերների համար հասանելի թիրախ դարձնի մեզանից յուրաքանչյուրի տո՞ւնը, մեր երեխաների՞ն, մե՞զ: Այսինքն, մինչև անձամբ մեզանից յուրաքանչյուրին չսպանեն, մենք տեղից չենք շարժվելո՞ւ: Սա՞ է մեր «խորիմաստ» ռազմավարությունը: Եթե դա է, ապա... մերժելի է՝ միանշանակ ու աներկբա: Ընկերովի մահը գուցեև հարսանիք է, բայց՝ թշնամիների համար: