Գիտնականների միջազգային խումբը Հայաստանի Լճաշեն վայրում հայտնաբերել է երկու նորածինների աճյուններ, որոնք թաղված են Վիշապաքար անունով հայտնի բազալտե հուշարձանի տակ։ Այս գտածոն աչքի է ընկնում ոչ միայն իր անսովոր թաղման համատեքստով, այլև այս թաղումից ստացված աճյունների և գենետիկական տեղեկատվության բացառիկ պահպանմամբ։

Վիշապաքարերը կամ Վիշապաքարը նախապատմական բազալտե ստելաներ են՝ զարդարված կենդանիների պատկերներով, որոնք հիմնականում հայտնաբերվել են Հայկական լեռնաշխարհում և շրջակա շրջաններում։ Այս կառույցները վաղուց հմայել են հնագետներին իրենց խորհրդավոր պատկերագրությամբ և օգտագործման ու վերաօգտագործման բարդ պատմությամբ, ասվում է The Journal of Archaeological Science: Reports ամսագրում հրապարակված նոր ուսումնասիրության մեջ:

Փաստագրվել է շուրջ 150 վիշապաքար, որից ավելի քան իննսունը հայտնաբերվել է Հայաստանի Հանրապետությունում, իսկ մնացածը՝ հարակից շրջաններում։ Այս մոնոլիտները տարբերվում են բարձրությամբ՝ 150-ից 550 սմ, հաղորդում է Planet Today-ը։ Հնագետները հայտնաբերել են վիշապաքարերի երեք տեսակ:

Հետազոտությունն իրականացվել է տարբեր հաստատություններից, այդ թվում՝ Հայաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիայից, Կոպենհագենի համալսարանից, Մաքս Պլանկի էվոլյուցիոն մարդաբանության ինստիտուտից և այլ առաջատար համալսարաններից ու գիտահետազոտական ​​կենտրոններից հետազոտողների միջազգային միջառարկայական խմբի կողմից:

Այս քարերը զարդարված են կենդանիների փորագրություններով, ինչպիսիք են ձկան գլուխները կամ օձերը, որոնք, ենթադրաբար, ներկայացնում են հայկական բանահյուսության վիշապներին՝ ջրային վիշապներին: Այս մոնոլիտների մեծ մասը գտնվում է լեռնային աղբյուրների կամ ջրանցքների մոտ, ինչը վկայում է ջրի հետ ծիսական կապի հավանականության մասին։

Լճաշենի հայտնագործությունը նոր հեռանկար է բացում. մ.թ.ա 16-րդ դարով թվագրվող թաղման վայրում հայտնաբերվել է զոհաբերված ցուլ պատկերող երեքուկես մետր բարձրությամբ քար:

Լճաշենը Հայաստանի ամենանշանակալի հնագիտական ​​վայրերից մեկն է, որը հայտնի է բրոնզեդարյան իրերի հարստությամբ։ Պեղումների ընթացքում հայտնաբերվել են առարկաների լայն տեսականի՝ կերամիկայից և մետաղական գործիքներից մինչև թաղման բարդ կառույցներ։ Սա առաջին դեպքն է, երբ թաղումն ուղղակիորեն կապված է վիշապաքարի հետ, որը անսովոր հատկանիշ է տարածաշրջանի թաղման համատեքստում: Այս հուշարձանի կապը մանուկների հուղարկավորության հետ հուշում է հնարավոր ծիսական կամ խորհրդանշական իմաստ, որը դեռ լիովին չի հասկացվել։

«Ուշ բրոնզեդարյան Հայաստանում ընդհանրապես և Լճաշենում՝ մասնավորապես, երեխաների թաղումները հազվադեպ են, իսկ երկու նորածինների հուղարկավորությունը՝ զուգակցված մոնումենտալ կոթողի հետ, եզակի է։ Հարավային Կովկասում քարերը երբեմն նշում են գերեզմանները: Այնուամենայնիվ, Լճաշենում պեղված 454 բրոնզեդարյան գերեզմաններից և ոչ մեկի վրա դրոշմված չկար։ Միայն այս գերեզմանն է նշանավորվել վիշապաքարով»,-ասում են հետազոտության հեղինակները։

Աղբյուրը՝ news.am