հուլիսի 3-ին, տեղի ունեցած երկու իրադարձության եմ ցանկանում անդրադառնալ։ Գիշերը՝ ժամը 00:45-ի սահմաններում, զորամասի պահպանության տեղամասում հայտնաբերվել էր զինծառայող Սարգիս Արթուրի Խաչատրյանի դին: Քրեական գործը զինծառայողին սպառնալիքի, դաժան վերաբերմունքի կամ անձնական պատիվն ու արժանապատվությունը նվաստացնելու և ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով է։ Գիտե՞ք վերջին 3 ամսվա սա որերորդ դեպքն է, որ զինվոր ենք կորցնում՝ առանց թշնամու կրակոցի։ Դրանից առաջ՝ հունիսի 24-ին, հիվանդանոցում մահացավ զինծառայող Դավիթ Ներսիսյանը: Հունիսի 18-ին զորամասի պահպանության տեղամասում հայտնաբերվեց զինծառայող Արմեն Գուրգենի Գասպարյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով: Դրանից առաջ՝ մայիսի 26-ին, վնասվածքներով հիվանդանոց տեղափոխվեց և մահացավ զինծառայող Արարատ Արամի Արոյանը: Դրանից առաջ՝ մայիսի 7-ին, զորամասի պահպանության տեղամասում հայտնաբերվեց զինծառայող Արտակ Սերյոժայի Ավալյանի դին՝ հրազենային վնասվածքով:

Զինվորները զոհվում են, ՊՆ-ն բանակը կարգի չի բերում, Քննչական կոմիտեում չգիտենք Քյարամյանը ինչպես է գործը քննում, ՄԻՊ-ն էլ ինչ-որ նամակագրություն է սկսում պետական հիմնարկների հետ։ Իսկ բանակում բարդակը շարունակվում է։ 2 ամսում 5 զինվոր ենք կորցրել․ իսկ ի՞նչ է անում պաշտպանության նախարարությունը․ կառավարության նիստում քննարկում է, թե ինչ է սմետանը և արդյո՞ք կարելի է մսի վրա գրել սմետան և ծախել դուխով ժողովրդի վրա։ Չեմ չափազանցեցնում, հասկանում եմ մառազմ է թվում, բայց էդ են արել այսօր։ Մենակ պաշտպանության նախարարը կամ տեղակալը չէ, նրա հետ միասին՝ ՀՀ բոլոր բարձր պաշտոնյաները՝ նախարարները, փոխվարչապետները, իրավական բլոկի, ուժային բլոկի բոլոր ղեկավարները, մարզպետ-բան, սաղ նստել են, Նիկոլն ասում է, որ 6 տարի վարչապետ է, որի 5 տարին ծախսել է հասկանալու համար, թե սմետանը ոնց տարբերի ոչ սմետանից։ Հաջորդ 5 տարին էլ եթե մնա, երևի ծախսի հասկանալու վրա, թե մակարոնը ոնց են ծակում։

Հունիսի 21-ին ԱԱԾ-ն հայտնեց, որ Ադրբեջանը հայկական կողմին է փոխանցել զոհված 2 հայ զինծառայողի դիակ–մասունքներ։ 2022 թվականի սեպտեմբերի 13-ին թշնամու հարձակման արդյունքում զոհված 19-ամյա Թոռնիկ Սարգսյանը և 33-ամյա Շիրազ Խաչատրյանն էին։ 2 տարի մեր տղերքի դիերը ընկած էին այդ դաշտերում՝ վերածվելով մասունքի․ էդ ընթացքում Նիկոլն Ալիևին էլ ականապատ դաշտերի քարտեզներ տվեց, էլ գյուղեր հանձնեց, էլ հեկտարներով տարածքներ, էլ դիվերսանտներին տվեց, ինչ ասես հանձնեց, բայց չկարողացավ մեր 2 տղերքին բերել։ Բա սրանք սկի չեն կարողանում որոշել թթվասերն ինչ է, ի՞նչ ենք իրենցից սպասում։

Էն օրը կարդացի՝ պայմանագրային զինվորները փողոցի մեջտեղը վիճաբանել էին, մեկը մյուսին դանակահարել էր։ Բա, ի՞նչ եք ուզում։ Կառավարության նիստում սմետանում կաթի պարունակության քանակը որոշում էր նաև ներքին գործերի նախարարը, դրա համար էս վիճակն է նաև փողոցներում, հանցավորությունը խեղդում է արդեն. ու ամեն տեղ է այդպես, որովհետև ողջ կառավարությունն է անհասկանալի օրակարգի վրա, ինչը էd օրով առաջարկում է Նիկոլը։ Եթե Նիկոլը ասի վաղը սաղ նախարարները պետք է գործի չգնան, գան գնանք հեծանիվ քշելու, դա են անելու։ Բանակում զոհ ունենք, մի հեծանիվ էլ Պապիկյանին տուր թող քշի։ Հեծանվի կիլոմետրերն էլ են շատանում, զոհերն էլ։ Երևանի կենտրոնում՝ Մաշտոցի փողոցում, փողոցի մեջտեղը իրար դանակահարում են, 19 տարեկան տղան մահանում է, Շինարարների փողոցում, երեկոյան զբոսանքի ժամանակ, մեկ ուրիշին են կրակում սպանում․ Էրեբունիում դիտողություն անելու համար մեկ ուրիշ երիտասարդի են սպանում․ ՆԳ նախարարը քննարկում է սմետանի թեման։

Երեկվա մյուս լուրը այս իշխանության օրոք հերթական կոռուպցիայի մասին է։ Քննչականը, ԱԱԾ-ն Երևանի Արաբկիրի թաղապետարանում խուզարկություն էր անում, 8 հոգու ձերբակալում է, որից 5-ը՝ պաշտոնյա, այդ թվում՝ թաղապետ Արամ Ազատյանը, նրա տեղակալներ Դավիթ Բալասանյանը և Գեղամ Կարապետյանը։ 4-ը կալանավորվել են, մեկը տնային կալանք, 3-ն էլ ազատ են արձակվել երկրից բացակայելու արգելքով։ Ըստ հրապարակումների, կոռուպցիայի պատճառով է՝ գնումների գործընթացում չարաշահումներ, փողերի յուրացում, կաշառք, փաստաթղթերի կեղծում և այլն։ Ընդամենը երկու տարվա թաղապետ է ու խնդրեմ, սկանդալի մեջ է։ Չնայած ինչի ենք զարմանում, 2018-ից սկսած՝ էս թիմում կոռուպցիան ամենօրյա է։

Բազմիցս ենք նշել, թե պետական գնումների համակարգը ինչ խայտառակ վիճակում է։ Անհնար է պատահականության սկզբունքով որևէ պետական հիմնարկ մտնեն ու բարձր պաշտոնյաներին ձեռնաշղթա հագցրած դուրս չգան։ Ունենք իշխանություն, որը որդեգրել է արագ հարստանալու գործելաոճը․ խոսք կա՝ նենց են ուտում, կարծես հեսա սաղ վերջանալու է, մի բան հասցնեն։ Անմեղության կանխավարկած չեմ խախտում, փաստերն եմ ասում։ Էն Վաղարշակ-Վահագն-բան, որ ԱԺ ամբիոնից էն մի տեղերը ճղում են, թե նախկինում կոռուպցիա․․․ Էս ա կոռուպցիան։

Բայց այստեղ ամենակարևոր հարցը այս ձերբակալումներն ու կալանքները չեն, այլ՝ ինչ է լինում ձերբակալվածների ճակատագիրը։ Ի՞նչ եղավ էն 7 պաշտոնյայի հետ, որ ձերբակալվեցին, կալանավորվեցին էկոնոմիկայի նախարարությունում կոռուպցիայի արդյունքում․ ոչ մի բան, ով գործուն զղջաց, ճամփեցին տուն՝ քրգործը կարճելով։ Քիչ մարդ չէին՝ էկոնոմիկայի նախարար, տեղակալ, ԱԺ նախագահի հարս․․․ Ի՞նչ եղավ քովիդի մասին քրգործը․ ոչ մի բան, ում բռնել էին, բաց թողեցին։ Ի՞նչ եղավ առաջին քրեական գործը՝ վերահսկողության ծառայության վերաբերյալ․ ոչ մի բան, բաց թողեցին, Սանասարյան Դավիթին էլ դարձրին Նիկոլի սեղանի ընկերը։ Էս բոլորը ժողովուրդ ջան, կապված էին պետական գնումների հետ, պետական փողերի հետ, ձեր փողերի հետ։ Սրանց էլ, վստահաբար, բաց կթողնեն, անկախ մեղավորության աստիճանից։ Որովհետև մի մոռացեք ՝ մենք մի երկրում ենք ապրում, ուր ԱԱԾ տնօրենը զանգում է էկոնոմիկայի նախարարին հարց լուծելու համար, նրա տեղակալը զանգում է հակակոռուպցիոն հանձնաժողովի նախագահին՝ հարց լուծելու համար, Էրդողանը զանգում է Նիկոլին՝ հարց լուծելու համար, Ալիևն էլ՝ վրադիր․ էդքանը գիտենք, բա ինչքա՞նը չգիտենք։ Կոռուպցիայով հարց լուծելը հիմա մոդա է, կոռուպցիան՝ Նիկոլի բրենդը։ Ցավալի է, բայց նա ամեն բան արել է, որ իր տված բոլոր նախկին վատ որակումները տասնապատիկ վերադարձվեն իրեն։

Ու խնդալու է, երբ ժողովրդի փողերից 1 մլն դոլարի կոռուպցիայի սկանդալի մեջ հայտնվածներին ազատ են արձակում, բայց բողոքի ցույց, հանրահավաքի մասնակցին կալանավորում են, որովհետև ոնցոր պլաստիկ է շիշ է շպրտել ոստիկանի ուղղությամբ։ Էտ որ ոստիկան կոչվածները 50 հոգով պատգամավորի վրա են հարձակվում, էդ հեչ, էդտեղ դեռ պետք ա ինչ-որ եսիմինչ հետաքննեն, բայց այ ջրի պլաստիկե շիշ շպրտելը, մեր երկրում հավասարեցված է տեռորիզմի հետ։ Ի դեպ, Նիկոլի՝ «համակարգային կոռուպցիան Հայաստանում վերացել է» արտահայտությունը հերքվում է ամեն պահի․ որովհետև մի տեղ բռնում են էկոնոմիկայի նախարարության աշխատակիցներին, այդ թվում՝ նախարար ու տեղակալ, մի տեղ բռնում են առողջապահության նախարարության աշխատակիցներին, այդ թվում՝ նախարարի տեղակալ, մեկ այլ դեպքում՝ պաշտպանության նախարար, ԱԻՆ նախարար, թաղապետ ու տեղակալներ․ դրանք էդ համակարգերի գլուխներն են, ինչը փաստում է, որ համակարգային կոռուպցիան բարձր մակարդակի վրա է։ Այլ հարց է, թե բռնված ձկները քանի օրից են բաց թողնվում։

Կարճ ասած՝ Նիկոլն ասում է՝ «Մենք ինչ որոշում կայացնում ենք, վերջում դառնում է ոչ թե արդյունք, այլ չարաշահում, քրեական գործ»։ Լավ է ասում, ճիշտ է ասում։ Բայց պետք է մի քիչ էլ թվարկի՝ սկսում է բարեփոխում, վերջում դառնում է բարդակ, բանակի բարեփոխումը՝ մահ, սկսում է բանակցություն, վերջում դառնում է պատերազմ ու հանձնում, սարքում է դպրոց, դառնում է զորամաս, որովհետև սկսել էր խաղաղության դարաշրջան, վերջում էլի դառնում է պատերազմ։ Վաղուց արդեն մեկ բան պետք է ֆիքսեն, անգամ իրենց նիկոլական համարողները․ իրե՛նք, այս իշխանությունը, եթե անգամ շատ լավ բան մտածեն, նախաձեռնեն ու ազնվորեն փորձեն իրականացնել, միևնույն է չեն կարողանալու, ուղեղները չի հերիքելու, կեսից թարգելու են, հոգնելու են ու միևնույն է մտածելու են, որքան փող բռնեն, քանի էդ դիրքում են, որովհետև շուտով այդ դիրքում չեն լինելու։

Սևակ Հակոբյան

Աղբյուրը՝ yerevan.today