Շատերը կհիշեն, որ այս տարվա հունիսին, երբ «սրբազան շարժումը», թեև արդեն անկում էր ապրում, սակայն դեռ վարկանիշ ուներ հանրության մեջ, Փաշինյանի գրպանային «կուսակցությունները» Հայաստանում ԵՄ-ին անդամակցության հանրաքվեի առաջարկով հանդես եկան:

Փաշինյանի «գրպանի գործիչների» առաջարկն իրականում պատկանում էր ամերիկացիներին: Նրանք, ավելի շատ ամերիկացիների «գրպանի» գործիչներ են և հետո՝ Փաշինյանինը:

Ամերիկացիները խիստ մտահոգված էին ընդդիմության ակտիվացմամբ, վախենալով, որ այս շարժումը կարող էր սրբել Փաշինյանի իշխանությունը:

Այդ իսկ պատճառով ամերիկյան շրջանակները շտապ երկու քայլ դիմեցին,

-առաջինը՝ իրենց ազդեցության գործակալների միջոցով առաջարկով հանդես եկան երկրում ԵՄ-ի վերաբերյալ հանրաքվեի անցկացման համար, և

- երկրորդը՝ իրենց ցանցային գործիչների միջոցով ամեն ինչ արեցին, որպեսզի սրբազան շարժման ալիքը մարի:

Առաջին առաջարկի նպատակները մի քանիսն էին. նախ՝ բավարարել Ադրբեջանի պահանջը և փոխել Սահմանադրությունը, և այն փաթեթավորել միաժամանակ ԵՄ-ի հետ ինտեգրվելու գաղափարով:

Այդ առաջարկի երկրորդ նպատակը հանրության մեջ կոտրել ընդդիմադիր տրամադրությունները Փաշինյանի իշխանության հանդեպ, որպեսզի դրանով հնարավոր լիներ փրկել նրա իշխանությունը:

Եվ, վերջապես, երրորդ նպատակը՝ հող նախապատրաստել արտահերթ ընտրությունների անցկացման համար, միաժամանակ հանրաքվեի հետ, ինչպես որ երեկ իրականացվեց Մոլդովայում:

Ամերիկացիների գլխավոր նպատակն էր, այս քայլերով հիմք դնել Ադրբեջանի հետ Հայաստանի խաղաղ պայմանագրի կնքման համար, իրենց քավորությամբ, որպեսզի դրանից հետո Փաշինյանը կարողանար պաշտոնապես հրաժարվել ՀԱՊԿ-ի անդամակցությունից, հրաժարվել նայեմբերի 9-ի համաձայնագրից և, նույնպես պաշտոնապես, ԱՄՆ-ի հետ կնքեր նոր ռազմավարական բնույթի համաձայնագիր, որն էլ իր հերթին հիմք կդներ Հայաստանը ԵԱՏՄ-ից դուրս բերելու գործնթացին և՝ Թուրքիայի ազդեցության գոտու մեջ մտնելուն:

Ամերիկացիների բոլոր այս քայլերը այն աստիճանի էին մշակված, որ Փաշինյանի թիմակիցները չէին էլ կասկածում, որ իրենց առաջնորդը անվերապահ կկատարեր իր տերերի բոլոր առաջարկները:

Նույնիսկ Ալեն Սիմոնյանը հունիսի վերջում Վիլնյուսում ավետեց, որ իրենց իշխանությունը կմիանա այդ «գրպանային» ուժերի առաջարկին ԵՄ-ի հարցում հանրաքվեի անցկացման համար:

Սակայն շատերի համար զարմանալիորեն, օրեր անց, հուլիսի սկզբին, Փաշինյանը մերժեց ԵՄ-ի հանրաքվեի առաջարկը, պատճառաբանելով, թե իբր այն լավ մշակված չէ, և ԵՄ-ն էլ իր հերթին պատրաստ չէ այս քայլին:

Փաշինյանի և Սիմոնյանի տեսակետների այս տարբերությունը շատերին զարմացրեց: Սակայն իրականությունն այն էր, որ Փաշինյանը վախենում էր, որ Սահմանադրական հանրաքվեն կարող էր տապալվել, որն էլ հիմք կդառնար արդեն իր իշխանության տապալման գործնթացի համար:

Փաշինյանի այս որոշումը դուր չեկավ ամերիկացիներին և նրանք իրենց «արամ զավենիչների» միջոցով սկսեցին վիճարկել:

Փաշինյանն ու իր գործնկեր ԱԳ նախարար Միրզոյանը սկսեցին արդարանալ, որ պատրաստ են Ադրբեջանի հետ կնքել խաղաղ պայմանագրի մի մասը, հասկացնելով ամերիկացիներին, որ հանրաքվեի անցկացումը կարող է տապալվել:

Սակայն Ադրբեջանը մերժեց Փաշինյանի այս մոտեցումը պահանջելով Սահմանադրական փոփոխությունը կատարել ամբողջական ձևով:

Ամերիկացիների ճնշումները Բաքվի վրա, ինչպես և սպասվում էր, ապարդյուն էին, և մնաց Փաշինյանի վրա ճնշման անցնելը, որպեսզի Ադրբեջանի հետ այս պայմանագիրը օր առաջ կնքվի:

Եվ ահա, որպես լրացուցիչ հիմնավորում, ամերիկացիները IRI-ի փաթեթավորմամբ մի «հարցում են» հրամցնում հանրությանը, որտեղ ներկայացվում է, թե իբր Փաշինյանն անգամներով ավելի մեծ վարկանիշ ունի, քան ընդդիմության ներկայացուցիչները: Դա էլ էր քիչ, որպեսզի «փչեն» և թևեր տան Փաշինյանի թիմակիցներին, նրանց անդամներին էլ էին վերագրել այնպիսի վարկանիշներ, որ բոլորի ժպիտն էր առաջացնում:

IRI-ի այս հարցման թվերը ավելի շատ հումորի ժանրից են, ու հազիվ թե իրականության հետ կապ ունեն:

Իսկ, որպես իրենց գլխավոր գովազդման «ապրանք», գրեթե բոլոր ԶԼՄ-ներով տարածել էին հետևյալ միտքը, այն է.

«…Միջազգային հանրապետական ​​ինստիտուտի (IRI) Survey Research Insights Center (CISR) կողմից Հայաստանում անցկացված համազգային նոր հարցումը ցույց է տվել, որ մեծամասնությունը աջակցում է Եվրամիությանը (ԵՄ) միանալուն և Ադրբեջանի հետ խաղաղության համաձայնագրի կնքմանը։ Հարցին, թե ինչպես կքվեարկեն ԵՄ անդամակցության հարցով հանրաքվեի ժամանակ, 58%-ը պատասխանել է, որ կքվեարկի եվրոպական դաշինքին միանալու օգտին…»:

«Այս հարցումը ցույց է տալիս, որ հայերի մեծ մասը տեսնում է Եվրոպայի հետ իրենց պայծառ ապագայի հեռանկարները…», -մեկնաբանեց IRI-ի Եվրասիայի գծով ավագ տնօրեն Սթիվեն Նիքսը, և որ «… Հայաստանի ժողովուրդը հասկանում է, որ Ռուսաստանից ավելի հեռանալը և դեպի Արևմուտք գնալը կարևոր է խաղաղության և բարգավաճման ամրապնդման համար…»:

Հարցումը նաև ցույց է տվել, նշում էր այս պարոն-պատվիրատուն, որ «…հայերի 56%-ը վճռականորեն պաշտպանում է կամ որոշակիորեն աջակցում է Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրին…»:

Փաստացի կարող ենք նշել, որ այս հարցումը ամերիկացիները անցկացրել էին, կոնկրետ Փաշինյանի և նրա թիմակիցների համար:

Այն կարելի է գնահատել, որպես ամերիկացիների կողմից Փաշինյանից հանրաքվե պահանջելու լեգիտիմ հիմնավորում, որը նաև պիտի հուշի Փաշինյանի թիմակիցներին, որ վերջիններս նույնպես ազդեն իր վրա, որպեսզի Հայաստանի դուրս բերումը ռուսական տիրույթից ավելի արագ ընթանա:

Սակայն Փաշինյանը լավ է հասկանում, թե իրականում ինչ տրամադրություններ են տիրում հանրության մեջ, և գիտի, որ Հայաստանը ոչ միայն Մոլդովա չէ, այլև նույնիսկ Վրաստան չէ, որ հեշտությամբ հնարավոր լինի մանիպուլացնելու միջոցով հասնել նպատակին:

Մանավանդ, որ դրսում, ոչ թե 2018 թվականն է, և ոչ էլ նույնիսկ 2021 թվականը, և հայ հանրության հասունության աստիճանը ամերիկացիները հաշվի չեն առնում:

Սա է իրականությունը:

Դավիթ Մկրտչյան

Աղբյուրը՝ Zham.am