Ի՞նչ ուղիով է ուզում զարգացնել ներկայիս Սիրիան Էրդողանը, ով դարձել է այդ երկրի իրական տիրակալը
Այն, որ ներկայիս Սիրիայի իրական տիրակալն է դարձել Էրդողանը, այսօր գրեթե ոչ ոք չի թաքցնում:
Երեկ Թրամփը դրա մասին անկեղծ խոստովանեց: Նախկինում այդ մասին հայտարարեց նաև Իրանի հոգևոր առաջնորդը: Թեև վերջինս, ինչպես այդ երկրին բնորոշ է, մեղադրեց նաև ԱՄՆ-ին և Իսրայելին:
Մինչդեռ, արդեն բացեիբաց, Սիրիան սկսում են կառավարել թուրքերը:
Էրդողանն իր վերջին ելույթներից մեկում քողարկված ձևով տարածքային պահանջներով էր հանդես գալիս Սիրիայի նկատմամբ:
Փաստացի կարող ենք արձանագրել, որ վերջին 8 տարիների բանակցային եռանկյունում՝ Ռուսաստան-Թուրքիա-Իրան, Սիրիայի հարցով Անկարան կարողացավ մոլորության մեջ մտցնել իր մյուս գործնկերներին և դրա արդյունքում կարողացավ իր պրոքսի ուժերի միջոցով գրավել այդ երկիրը:
Իհարկե, այս հարցում մեղքի իր մեծ բաժինն ունեն նաև Ռուսաստանն ու Իրանը:
Բայց դա արդեն այլ խոսակցության թեմա է:
Ի՞նչ է ստացել Էրդողանը՝ գրավելով Սիրիան
Առաջին.
Փաստացի Թուրքիան ստացել է լեգալ հնարավորություն՝ ոչնչացնել քրդական ինքնավարությունը և խաղից դուրս բերել ԱՄՆ-ին այդ երկրից:
Երկրորդ.
Սիրիայից հետո Էրդողանը փորձելու է իր ազդեցությունը էապես մեծացնել նաև Լիբանանի վրա:
Երրորդ.
Ռուսական ռազմաբազաների խնդրի լուծումով Էրդողանը էլ ավելի մեծ կախվածության մեջ կդնի Ռուսաստանին իրենից:
Չորրորդ.
Չեզոքացնելով Իրանի ազդեցությունը Սիրիայում՝ Թուրքիան իրենից կախվածության մեջ կդնի Իսրայելին:
Հինգերորդ.
Սիրիական նոր կարգերը հաստատելով՝ Էրդողանը կփորձի մեծացնել իր ազդեցությունը նաև մյուս արաբական երկրների վերնախավերի վրա:
Եգիպտոսի նախագահն արդեն սկսել է ցուցադրել այդ շահագրվածությունը: Իսկ եթե մեկ այլ արաբական երկրում էլ Էրդողանը կարողանա իշխանափոխություն իրականացնել, ապա նա կարող է հայտ ներկայացնել ողջ արաբական աշխարի վրա տիրելու համար:
Վեցերորդ.
Քաթարից դեպի Սիրիայով և Թուրքիայով նոր գաղամուղի կառուցմամբ՝ Էրդողանը էապես կբարձրացնի նաև իր ազդեցությունը ԵՄ-ում:
Մանավանդ, որ Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունների խզումը դժվար թե մոտ ժամանակներում վերականգնվի:
Փաստացի կարող ենք արձանագրել, որ միայն մեկ երկիր գրավելով, Էրդողանը կարողացավ իր ազդեցությունը մեծացնել միանգամից տարբեր ուղություններով:
Նույնիսկ, ավանդաբար, հակաթուրքական տրամադրություններ ունեցող Հայաստանում է Էրդողանը կարողացել իր ազդեցությունը մեծացնել՝ հենվելով Նիկոլ Փաշինյանի վրա:
Ահա թե ինչ է նշանակում, ունենալ խելացի արտաքին քաղաքականություն, որ նույնիսկ առանց մեծ պատերազմների, կարողանում է իր երկրին մեծ քաղաքական օգուտներ բերել:
Պետք է կարողանալ գնահատել հակառակորդի քայլերը, որպեսզի հնարավոր լինի խուսափել վտանգներից:
Իսկ այն, որ այդ վտանգները Հայաստանի մասով էապես մեծացել են, ակներև է:
Պարզապես պիտի սթափ գնահատել իրավիճակը և փորձել ադեկվատ հետևություններ կատարել:
Եթե չկարողանանք փոխել Փաշինյանի իշխանությունը, ապա անխուսափելիորեն կհայտնվենք Սիրիայի օրը, բայց առանց անվտանգության երաշխիքների՝ բնակչության համար:
Մյուս կողմից, Փաշինյանին փոխելուց հետո պիտի ունենանք ադեկվատ իշխանություն, որը կկարողանա իրատեսության հիման վրա կառուցել քաղաքականություն, որն էլ կդառնա Հայաստանի անվտանգ զարգացման երաշխիքը:
Ի՞նչ ուղիով է ուզում զարգացնել ներկայիս Սիրիան Էրդողանը, ով դարձել է այդ երկրի իրական տիրակալը
Այն, որ ներկայիս Սիրիայի իրական տիրակալն է դարձել Էրդողանը, այսօր գրեթե ոչ ոք չի թաքցնում:
Երեկ Թրամփը դրա մասին անկեղծ խոստովանեց: Նախկինում այդ մասին հայտարարեց նաև Իրանի հոգևոր առաջնորդը: Թեև վերջինս, ինչպես այդ երկրին բնորոշ է, մեղադրեց նաև ԱՄՆ-ին և Իսրայելին:
Մինչդեռ, արդեն բացեիբաց, Սիրիան սկսում են կառավարել թուրքերը:
Էրդողանն իր վերջին ելույթներից մեկում քողարկված ձևով տարածքային պահանջներով էր հանդես գալիս Սիրիայի նկատմամբ:
Փաստացի կարող ենք արձանագրել, որ վերջին 8 տարիների բանակցային եռանկյունում՝ Ռուսաստան-Թուրքիա-Իրան, Սիրիայի հարցով Անկարան կարողացավ մոլորության մեջ մտցնել իր մյուս գործնկերներին և դրա արդյունքում կարողացավ իր պրոքսի ուժերի միջոցով գրավել այդ երկիրը:
Իհարկե, այս հարցում մեղքի իր մեծ բաժինն ունեն նաև Ռուսաստանն ու Իրանը:
Բայց դա արդեն այլ խոսակցության թեմա է:
Ի՞նչ է ստացել Էրդողանը՝ գրավելով Սիրիան
Առաջին.
Փաստացի Թուրքիան ստացել է լեգալ հնարավորություն՝ ոչնչացնել քրդական ինքնավարությունը և խաղից դուրս բերել ԱՄՆ-ին այդ երկրից:
Երկրորդ.
Սիրիայից հետո Էրդողանը փորձելու է իր ազդեցությունը էապես մեծացնել նաև Լիբանանի վրա:
Երրորդ.
Ռուսական ռազմաբազաների խնդրի լուծումով Էրդողանը էլ ավելի մեծ կախվածության մեջ կդնի Ռուսաստանին իրենից:
Չորրորդ.
Չեզոքացնելով Իրանի ազդեցությունը Սիրիայում՝ Թուրքիան իրենից կախվածության մեջ կդնի Իսրայելին:
Հինգերորդ.
Սիրիական նոր կարգերը հաստատելով՝ Էրդողանը կփորձի մեծացնել իր ազդեցությունը նաև մյուս արաբական երկրների վերնախավերի վրա:
Եգիպտոսի նախագահն արդեն սկսել է ցուցադրել այդ շահագրվածությունը: Իսկ եթե մեկ այլ արաբական երկրում էլ Էրդողանը կարողանա իշխանափոխություն իրականացնել, ապա նա կարող է հայտ ներկայացնել ողջ արաբական աշխարի վրա տիրելու համար:
Վեցերորդ.
Քաթարից դեպի Սիրիայով և Թուրքիայով նոր գաղամուղի կառուցմամբ՝ Էրդողանը էապես կբարձրացնի նաև իր ազդեցությունը ԵՄ-ում:
Մանավանդ, որ Ռուսաստանի և ԵՄ-ի հարաբերությունների խզումը դժվար թե մոտ ժամանակներում վերականգնվի:
Փաստացի կարող ենք արձանագրել, որ միայն մեկ երկիր գրավելով, Էրդողանը կարողացավ իր ազդեցությունը մեծացնել միանգամից տարբեր ուղություններով:
Նույնիսկ, ավանդաբար, հակաթուրքական տրամադրություններ ունեցող Հայաստանում է Էրդողանը կարողացել իր ազդեցությունը մեծացնել՝ հենվելով Նիկոլ Փաշինյանի վրա:
Ահա թե ինչ է նշանակում, ունենալ խելացի արտաքին քաղաքականություն, որ նույնիսկ առանց մեծ պատերազմների, կարողանում է իր երկրին մեծ քաղաքական օգուտներ բերել:
Պետք է կարողանալ գնահատել հակառակորդի քայլերը, որպեսզի հնարավոր լինի խուսափել վտանգներից:
Իսկ այն, որ այդ վտանգները Հայաստանի մասով էապես մեծացել են, ակներև է:
Պարզապես պիտի սթափ գնահատել իրավիճակը և փորձել ադեկվատ հետևություններ կատարել:
Եթե չկարողանանք փոխել Փաշինյանի իշխանությունը, ապա անխուսափելիորեն կհայտնվենք Սիրիայի օրը, բայց առանց անվտանգության երաշխիքների՝ բնակչության համար:
Մյուս կողմից, Փաշինյանին փոխելուց հետո պիտի ունենանք ադեկվատ իշխանություն, որը կկարողանա իրատեսության հիման վրա կառուցել քաղաքականություն, որն էլ կդառնա Հայաստանի անվտանգ զարգացման երաշխիքը:
Սա է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան
Աղբհուրը` Zham.am