Ի՞նչ են հուշում ուկրաինական խնդրի լուծման Թրամփի եղանակները մեզ՝ հայերիս
Ինչպես հայտնի է, Թրամփը մինչև նախագահ ընտրվելը խոստանում էր ուկրաինական խնդիրը լուծել 24 ժամվա ընթացքում:
Իհարկե, նրա խոսքերն այլ ընկալում ունեին: Նա հասկացնում էր, որ մտադիր չէ շարունակել աջակցել Ուկրաինային և հակված էր զիջումների գնալ Մոսկվային:
Եվ ահա, պարզվում է, որ ռուս-ամերիկյան բանակցությունների միջոցով երկու կողմերը հանգել են փոխզիջման ուկրաինական հարցով, որն էլ, իր հերթին, ամերիկացիները ներկայացրել են Զելենսկուն:
Այսօր, ապրիլի 23-ին ուկրաինական կողմը իր վերջնական պատասխանը պիտի տա. համաձա՞յն է այդ ռուս-ամերիկյան տարբերակին, թե՞ ոչ:
Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում այդ ռուս-ամերիկյան լուծման տարբերակը
Ըստ բրիտանական Daily Telegraph-ի՝ ԱՄՆ-ի խաղաղության ծրագիրը հետևյալ տեսքն ունի.
Առաջին
Անհապաղ զինադադար։
Երկրորդ
Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև ուղիղ բանակցությունների սկիզբ։
Երրորդ
Ուկրաինայի հրաժարումը ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց, բայց Եվրամիությանը նրա անդամակցության հնարավորությունը թույլատրվում է:
Չորրորդ
ԱՄՆ-ն դե յուրե ճանաչում է Ղրիմը, որպես արդեն Ռուսաստանի ամբաժանելի մաս:
Հինգերորդ
ԱՄՆ-ն չի ճանաչում դե յուրե մնացած ուկրաինական տարածքների կցումը Ռուսաստանին, սակայն ընդունում է, որ դրանք փաստացի գտնվում են Ռուսաստանի վերահսկողության տակ:
Ի դեպ, ԱՄՆ-ն այդպիսի փորձ ուներ ԽՍՀՄ-ի հանդեպ, երբ չէր ճանաչում դե-յուրե մերձբալթյան երկրները, որպես ԽՍՀՄ-ի մաս, սակայն ընդունում էր, որ այդ երկրները գտնվում եին Մոսկվայի վերահսկողության տակ:
Յոթերորդ
Ուկրաինայի տարածքի մի մասը (Խերսոնի մարզում) պետք է վերադարձվի Կիևին, իսկ ԱՄՆ-ն կստանա Զապորոժիեի ատոմակայանի վերահսկողությունը։
Ութերորդ
Ուկրաինան ԱՄՆ-ի հետ ստորագրում է համատեղ հանքարդյունաբերության համաձայնագիր
Իներորդ
ԱՄՆ-ն և Ռուսաստանը կարող են նոր տնտեսական կապեր հաստատել ամերիկյան պատժամիջոցների լիակատար վերացման և Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի միջև էներգետիկ ոլորտում համագործակցության մեկնարկի դեպքում։
Բացի այդ կետերից, ԱՄՆ-ն չի երաշխավորելու Ուկրաինայի անվտանգությունը հետագայում, նշվում է, որ այն կարող է հաստատվել ռուս-ուկրաինական բանակցությունների արդյունքում, երբ հաստատվի երկու երկների միջև վստահության մթնոլորտ:
Այսօր Լոնդոնում շարունակվելու են ԱՄՆ, Ուկրաինայի և Բրիտանիայի միջև եռակողմ բանակցությունները, որին կմասնակցի նաև ԵՄ ներկայացուցիչը, սակայն դիտորդների կարծիքով, ոչ միայն Ուկրաինան, այլև եվրոպական երկրները համարում են, որ ամերիկյան այդ ծրագրով Մոսկվան «ավելի շատ զիջումներ է ստանում Ուկրաինայից»:
Սակայն ամերիկյան կողմը կտրուկ է տրամադրված և պահանջում է, որ ուկրաինական կողմը իր վերջնական որոշումը կայացնի: Եթե այդ տարբերակը չընդունվի, ապա ԱՄՆ-ն դուրս կգա բանակցային գործնըթացից, նշում են ամերիկյան հավաստի աղբյուրները:
Եզրակացնելով, կարող ենք նշել, որ Մոսկվան փաստացի մեծ հաջողություն է արձանագրում դիվանագիտական հարթակում: Սակայն պետք է նշենք, որ դա ավելի շատ ռազմաճակատում ռուսական զորքերի հաղթանակների շնորհիվ է:
Մյուս կողմից, այս հաղթանակի մեջ լուրջ լումա ունեն նաև ուկրաինական կողմի ոչ իրատեսական դիրքորոշումները, որոնք դրսևորվեցին վերջին երկու տարվա ընթացքում:
Սակայն, հանուն արդարության, պիտի նշել, որ 2022-ին Ստամբուլում, երբ ընթանում էին ռուս-ուկրաինական ուղիղ բանակցությունները, ռուսական պահանջները ավելի մեղմ բնույթի էին և, եթե Զելենսկին համաձայնվեր, ապա Ուկրաինան, շատ ավելի քիչ կորուստներով դուրս կգար այս իրավիճակից: Սակայն բրիտանացիներն ու Բայդենի ամերիկյան վարչակազմը թույլ չտվեցին, որ այն ժամանակ դա կյանքի կոչվեր և, ահա, այսօր Ուկրաինան շատ ավելի մեծ գին պիտի վճարի:
Ավելին, ըստ ամերիկյան դիտորդների, եթե ուկրաինական կողմը մերժի, ապա կես տարի անց ավելի ծանր պահանջների հետ պիտի հաշտվի:
Ընդ որում, այդ տեսակետին են ոչ միայն ամերիկացիները, այլև ներկայիս ուկրաինական վարչակազմի մի մասը և, մասնավորապես, Բուդանովի շրջապատը:
Կարելի է արձանագրել, որ արևմտյան երկրները օգտագործեցին ուկրաինացիներին մինչև վերջ, իսկ հիմա երբ պարզ է դառնում, որ զիջումների պիտի գնալ, փորձում են ազատվել ուկրաինական բալաստից:
Նույնը արևմտյան երկրները կիրառեցին նաև Հայաստանի հանդեպ 100 տարի առաջ: Սկզբից սիրաշահեցին մեզ Սևրի պայմանագրով, իսկ հետո, երբ պարզ դարձավ, որ անկարող էին դիմակայել Թուրքիային, «քցեցին» մեզ և նույն Թուրքիայի հետ Սևրը փոխարինեցին Լոզանի պայմանագրով:
100 տարի անց, Արևմուտքը նույն ձևով օգտագործեց Հայաստանը, արդեն զոհաբերելով Արցախը, իսկ այսօր պատրաստ է Ադրբեջանի հետ համաձայնության գալ՝ նույնիսկ Հայաստանի թուլացման հաշվին:
Այդպես է լինում, երբ փոքր երկրները թույլ են տալիս մեծ երկրներին՝ իրենց օգտագործել նրանց խաղերում:
Ինչպես ցույց է տալիս ողջ պատմության ընթացքը, շատ քիչ դեպքերում է, որ փոքր ժողովուրդները այդ խաղերից չեն տուժում:
Վրացիները տուժեցին 2008-ին, ադրբեջանցիները 1994-ին, ուկրաինացիները մեր օրերում, իսկ մենք՝ հայերս և՛ 100 տարի առաջ, և՛ այս օրերին:
Ի՞նչ են հուշում ուկրաինական խնդրի լուծման Թրամփի եղանակները մեզ՝ հայերիս
Ինչպես հայտնի է, Թրամփը մինչև նախագահ ընտրվելը խոստանում էր ուկրաինական խնդիրը լուծել 24 ժամվա ընթացքում:
Իհարկե, նրա խոսքերն այլ ընկալում ունեին: Նա հասկացնում էր, որ մտադիր չէ շարունակել աջակցել Ուկրաինային և հակված էր զիջումների գնալ Մոսկվային:
Եվ ահա, պարզվում է, որ ռուս-ամերիկյան բանակցությունների միջոցով երկու կողմերը հանգել են փոխզիջման ուկրաինական հարցով, որն էլ, իր հերթին, ամերիկացիները ներկայացրել են Զելենսկուն:
Այսօր, ապրիլի 23-ին ուկրաինական կողմը իր վերջնական պատասխանը պիտի տա. համաձա՞յն է այդ ռուս-ամերիկյան տարբերակին, թե՞ ոչ:
Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում այդ ռուս-ամերիկյան լուծման տարբերակը
Ըստ բրիտանական Daily Telegraph-ի՝ ԱՄՆ-ի խաղաղության ծրագիրը հետևյալ տեսքն ունի.
Առաջին
Անհապաղ զինադադար։
Երկրորդ
Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև ուղիղ բանակցությունների սկիզբ։
Երրորդ
Ուկրաինայի հրաժարումը ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուց, բայց Եվրամիությանը նրա անդամակցության հնարավորությունը թույլատրվում է:
Չորրորդ
ԱՄՆ-ն դե յուրե ճանաչում է Ղրիմը, որպես արդեն Ռուսաստանի ամբաժանելի մաս:
Հինգերորդ
ԱՄՆ-ն չի ճանաչում դե յուրե մնացած ուկրաինական տարածքների կցումը Ռուսաստանին, սակայն ընդունում է, որ դրանք փաստացի գտնվում են Ռուսաստանի վերահսկողության տակ:
Ի դեպ, ԱՄՆ-ն այդպիսի փորձ ուներ ԽՍՀՄ-ի հանդեպ, երբ չէր ճանաչում դե-յուրե մերձբալթյան երկրները, որպես ԽՍՀՄ-ի մաս, սակայն ընդունում էր, որ այդ երկրները գտնվում եին Մոսկվայի վերահսկողության տակ:
Յոթերորդ
Ուկրաինայի տարածքի մի մասը (Խերսոնի մարզում) պետք է վերադարձվի Կիևին, իսկ ԱՄՆ-ն կստանա Զապորոժիեի ատոմակայանի վերահսկողությունը։
Ութերորդ
Ուկրաինան ԱՄՆ-ի հետ ստորագրում է համատեղ հանքարդյունաբերության համաձայնագիր
Իներորդ
ԱՄՆ-ն և Ռուսաստանը կարող են նոր տնտեսական կապեր հաստատել ամերիկյան պատժամիջոցների լիակատար վերացման և Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի միջև էներգետիկ ոլորտում համագործակցության մեկնարկի դեպքում։
Բացի այդ կետերից, ԱՄՆ-ն չի երաշխավորելու Ուկրաինայի անվտանգությունը հետագայում, նշվում է, որ այն կարող է հաստատվել ռուս-ուկրաինական բանակցությունների արդյունքում, երբ հաստատվի երկու երկների միջև վստահության մթնոլորտ:
Այսօր Լոնդոնում շարունակվելու են ԱՄՆ, Ուկրաինայի և Բրիտանիայի միջև եռակողմ բանակցությունները, որին կմասնակցի նաև ԵՄ ներկայացուցիչը, սակայն դիտորդների կարծիքով, ոչ միայն Ուկրաինան, այլև եվրոպական երկրները համարում են, որ ամերիկյան այդ ծրագրով Մոսկվան «ավելի շատ զիջումներ է ստանում Ուկրաինայից»:
Սակայն ամերիկյան կողմը կտրուկ է տրամադրված և պահանջում է, որ ուկրաինական կողմը իր վերջնական որոշումը կայացնի: Եթե այդ տարբերակը չընդունվի, ապա ԱՄՆ-ն դուրս կգա բանակցային գործնըթացից, նշում են ամերիկյան հավաստի աղբյուրները:
Եզրակացնելով, կարող ենք նշել, որ Մոսկվան փաստացի մեծ հաջողություն է արձանագրում դիվանագիտական հարթակում: Սակայն պետք է նշենք, որ դա ավելի շատ ռազմաճակատում ռուսական զորքերի հաղթանակների շնորհիվ է:
Մյուս կողմից, այս հաղթանակի մեջ լուրջ լումա ունեն նաև ուկրաինական կողմի ոչ իրատեսական դիրքորոշումները, որոնք դրսևորվեցին վերջին երկու տարվա ընթացքում:
Սակայն, հանուն արդարության, պիտի նշել, որ 2022-ին Ստամբուլում, երբ ընթանում էին ռուս-ուկրաինական ուղիղ բանակցությունները, ռուսական պահանջները ավելի մեղմ բնույթի էին և, եթե Զելենսկին համաձայնվեր, ապա Ուկրաինան, շատ ավելի քիչ կորուստներով դուրս կգար այս իրավիճակից: Սակայն բրիտանացիներն ու Բայդենի ամերիկյան վարչակազմը թույլ չտվեցին, որ այն ժամանակ դա կյանքի կոչվեր և, ահա, այսօր Ուկրաինան շատ ավելի մեծ գին պիտի վճարի:
Ավելին, ըստ ամերիկյան դիտորդների, եթե ուկրաինական կողմը մերժի, ապա կես տարի անց ավելի ծանր պահանջների հետ պիտի հաշտվի:
Ընդ որում, այդ տեսակետին են ոչ միայն ամերիկացիները, այլև ներկայիս ուկրաինական վարչակազմի մի մասը և, մասնավորապես, Բուդանովի շրջապատը:
Կարելի է արձանագրել, որ արևմտյան երկրները օգտագործեցին ուկրաինացիներին մինչև վերջ, իսկ հիմա երբ պարզ է դառնում, որ զիջումների պիտի գնալ, փորձում են ազատվել ուկրաինական բալաստից:
Նույնը արևմտյան երկրները կիրառեցին նաև Հայաստանի հանդեպ 100 տարի առաջ: Սկզբից սիրաշահեցին մեզ Սևրի պայմանագրով, իսկ հետո, երբ պարզ դարձավ, որ անկարող էին դիմակայել Թուրքիային, «քցեցին» մեզ և նույն Թուրքիայի հետ Սևրը փոխարինեցին Լոզանի պայմանագրով:
100 տարի անց, Արևմուտքը նույն ձևով օգտագործեց Հայաստանը, արդեն զոհաբերելով Արցախը, իսկ այսօր պատրաստ է Ադրբեջանի հետ համաձայնության գալ՝ նույնիսկ Հայաստանի թուլացման հաշվին:
Այդպես է լինում, երբ փոքր երկրները թույլ են տալիս մեծ երկրներին՝ իրենց օգտագործել նրանց խաղերում:
Ինչպես ցույց է տալիս ողջ պատմության ընթացքը, շատ քիչ դեպքերում է, որ փոքր ժողովուրդները այդ խաղերից չեն տուժում:
Վրացիները տուժեցին 2008-ին, ադրբեջանցիները 1994-ին, ուկրաինացիները մեր օրերում, իսկ մենք՝ հայերս և՛ 100 տարի առաջ, և՛ այս օրերին:
Սա է իրականությունը:
Արտակ Հակոբյան
Աղբյուրը՝ Zham.am