iLur.am-ի զրուցակիցն է ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության պատգամավոր Ստեփան Մարգարյանը
- Պարոն Մարգարյան, դուք գո՞հ եք 4 խմբակցությունների համագործակցությունից, եւ ինչպե՞ս եք տեսնում խորհրդարանական այս չորս քաղաքական ուժերի համագործակցության հետագա ընթացքը:
- Իհարկե, գոհ եմ: Որքան էլ մամուլը գրի, թե «ընդհանուր օրակարգ չկա, իրար չեն հասկանում, տարբեր բաներ են ասում, շուտով կտապալվեն եւ այլն», ես վստահեցնում եմ՝ դա չի համապատասխանում իրականությանը: Այս հանդիպումների ընթացքում քաղաքական օրակարգի ու տակտիկական խնդիրների շուրջ աստիճանաբար ձեւավորվում են ընդհանուր մոտեցումներ: Այս չորսը տարբեր կուսակցություններ են եւ, բնականաբար՝ պետք է ունենան տարբեր մոտեցումներ, այլ կերպ չէր էլ կարող լինել: Եվ այս հանդիպումները հենց նրա համար են, որ բոլոր հարցերի շուրջ ամեն մեկը դիմացինին հստակ շարադրի իր մոտեցումները, եւ որոշակի համաձայնության գան: Մենք շարունակելու ենք հանդիպումները, քառյակը շարունակելու է իր խորհրդակցությունները: Անհրաժեշտության դեպքում կրկին կլինեն ավելի բարձր մակարդակի՝ ղեկավարների հանդիպումներ: Բայց այս էտապում, երբ մենք հստակեցնում ենք փոխադարձ վերաբերմունքը, դիրքերը, մոտեցումները, դա ստացվում է:

- Իսկ առկա տարաձայնությունները հաղթահարելի՞ են, թե՞ ոչ:
-Ես համարում եմ՝ այո, հաղթահարելի են: Եթե տարաձայնություններ չլինեին, կլինեինք մի կուսակցություն: Չնայած՝ անգամ մեկ կուսակցության մեջ տարբեր հարցերի վերաբերյալ լինում են տարբեր մոտեցումներ, էլ ուր մնաց գաղափարական տարբեր մոտեցումներ ունեցող չորս ուժերը չունենան: Բայց այն հարցը, որ մենք դնում ենք, որ ցանկանում ենք միասնական լուծել, դրա շուրջ չեմ տեսնում անհաղթահարելի տարաձայնություններ:

- Այնուամենայնիվ, հիմնական քննարկման եւ շահարկման թեմա է դարձել «ամբողջական իշխանափոխությո՞ւն, այդ թվում՝ Սերժ Սարգսյանի հրաժարակա՞ն, թե՞ միայն կառավարությանն անվստահություն հայտնել», սրա շուրջ մոտեցումները տարբեր են: ԲՀԿ-ն ասում է՝ կառավարության հրաժարակի պահանջն է կարեւորում, իսկ ՀԱԿ-ը կարեւորում է Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը բարձրացնելու խնդիրը: Այս մասին ի՞նչ կասեք:
- Եթե խոսքը վերաբերում է այս չորս կուսակցությունների հանդիպումներում հնչած առաջարկներին, մոտեցումներին, դրա շուրջ որոշակի ընդհանուր մոտեցումներ կան: Եվ ես վստահ եմ՝ շուտով մենք մեր ամբողջական մոտեցումները կարտահայտենք, եւ բոլորը կտեսնեն: Մենք Հայաստանում փոփոխություններ անելու, կյանքը բարելավելու, երկրի անվտանգությունն ապահովելու, երկրի դերը միջազգային ասպարեզում բարձրացնելու համար նման ճանապարհային քարտեզ ենք տեսնում: Այլ ճանապարհ տեսնողների համար ճանապարհը բաց է, խնդրեմ: Որեւէ մեկը որեւէ մեկի ձեռքն ու ոտքը չի կապել, այնպես որ՝ եթե ունեն այլ ճանապարհ՝ կարող են ասել: Բայց ես չեմ տեսնում, որ մեր քայլերը կատեգորիկ կերպով մերժողները ուղի ցույց տան ու փորձեն մեզ այդ ուղիով տանել: Իսկ մեր գործընկերները օրակարգ են առաջարկում՝ ամեն մեկն իր գործիքակազմով, թե ոնց է տեսնում ճանապարհը գնալու ընթացքը, եւ այդ հարցերի շուրջ մենք փորձում ենք քննարկումներ անել, համոզել միմյանց, համաձայնության գալ ու որոշումներն ընդունել կոնսենսուսով: Ես կարծում եմ՝ այս ճանապարհով ընթանալը ստացվում է, գոնե այս պահին ստացվում է, եւ չեմ կարծում, որ մենք առաջիկայում լուրջ տարաձայնություններ կունենանք: Նրանք, ովքեր կատեգորիկ մերժում են մեր մոտեցումները, խնդրեմ՝ կարող են գնալ: Իսկ մենք համոզված ենք մեր մոտեցումների մեջ եւ մեր ճանապարհով ենք գնալու, եւ թող իզուր չփորձեն մեզ անպտուղ խոսակցությունների մեջ ներքաշել:

- Կարո՞ղ ենք ասել, որ թավշյա հեղափոխությունը Հայաստանում այլընտրանք չունի:
- Այո, միանշանակ: Դրա այլընտրանքը երկրում անդառնալի պրոցեսներն են ու երկրի փլուզումը:
- Իշխանությունները գիտակցո՞ւմ են այս ամենը, թավշյա հեղափոխության գնալու կարեւորությունը, թե՞, այնուամենայնիվ, կփորձեն ուժ հակադրել:
- Երբ մենք ասում ենք, որ խորհրդարանում քննարկումներ սկսենք այս թեմայով, բարձրացնենք կառավարությանն անվստահություն հայտնելու հարցը, սա իր մեջ պարունակում է իշխող քաղաքական մեծամասնության հետ որոշակի երկխոսություն: Մենք այդպես առաջարկում ենք երկխոսություն եւ ներկայացնում մեր փաստարկները: Մինչեւ հիմա ինչ մենք հրապարակել ենք՝ հայտարարություններ, հարցազրույցներ, ԲՀԿ համագումարում Ծառուկյանի ելույթը, մարտի 1-ի հանրահավաքում Տեր-Պետրոսյանի ելույթը, սրանց շուրջ բովանդակային բանավեճ իշխանությունների կողմից մենք չեն տեսել: Որեւէ մեկը հակափաստարկ չի ներկայացրել, չի հիմնավորել՝ կառավարությունը այս հարցը չի ձախողել, կամ սա լավ է:

Գիտակցո՞ւմ են իշխանությունները սա, թե՞ ոչ: Եթե իշխանությունները չգիտակցեն ստեղծված իրավիճակը, ապա չեն կարող նաեւ ադեկվատ քայլեր անել, իսկ դա բերում է շատ ավելի սուր իրավիճակների, բերում է հեղափոխության, բերում ցնցումների: Ես չեմ կարծում, որ դա ձեռնտու է երկրին: Բոլոր այն պետությունները, որոնք գնացել են այդ ճանապարհով, հետո լուրջ խնդիրներ են ունեցել, եւ երկար ժամանակ է պահանջվել դրանից հետո վերականգնվելու համար: Ի վերջո, պետք է գիտակցել, որ գալիս է մի պահ, երբ այլեւս նման զարգացումները ոչ մեզանից են կախված, ոչ մյուսներից: Մենք հիմա անում ենք մեզանից կախվածը՝ առաջարկում ենք երկրում ստեղծված իրավիճակի լուծում խաղաղ, անցնցում ճանապարհով: Մենք չենք ուզում անդառնալի կորուստներ, ուստի առաջարկում ենք մեր մոտեցումները: Մնացածը կախված է իշխանություններից, եւ եթե նրանք դա չեն անում, երկրում օբյեկտիվորեն այլ գործընթացներ են սկսվում: Ճիշտ է, ոչ ցանկալի, որոշակի բացասական հետեւանքներով, բայց՝ օբյեկտիվ իրականությունը սա է:

- Մանավանդ, իրենք էլ են խոստովանում, որ հասարակության 80 տոկոսը դեմ է իրենց կարեւորագույն նախաձեռնություններին:

- Եթե հասարակության 80 տոկոսը դեմ է, եթե հասարակությունը դուրս է եկել փողոց ու ասում է, որ դա վատ է, իսկ իշխանությունը շարունակում է համառել, ասել՝ «միեւնույն է, մենք մեր ուզածն անելու ենք», սա արդեն խոսում է իշխանությունների ոչ ադեկվատ լինելու մասին: Չի կարելի մարդուն ասել, թե դու չես հասկանում՝ որն է քո շահը, եւ ստիպել ապրել այնպես, ինչպես դու ես ուզում: Վարչապետը պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասին խոսելիս ասում է՝ ունենք ծերացող հասարակություն, եւ երիտասարդ սերունդը չի կարող այդքան թոշակառու պահել: Մենք այսօր առաջարկում ենք չծերանալու, երիտասարդացմանն ուղղված միջոցառումներ, այլ ոչ թե՝ ամրագրենք փաստը, որ հասարակությունը ծերացել է, այլեւս քայլեր չանենք այդ վիճակը շտկելու համար, այլ ընդհակառակը՝ անցնենք կուտակայինի: Սա կործանարար մոտեցում է: Էլ չենք խոսում այն մասին, որ այս իրավիճակը ստեղծվել է հենց նրանց քայլերի արդյունքում:

- Տպավորություն է, որ իշխանությունները հավանական չեն համարում հասարակության՝ ոտքի կանգնելը, այլ մտածում են, որ դժգոհ զանգվածը ոչ թե բողոքի դուրս կգա, այլ կհեռանա երկրից՝ այդպես արտահայտելով իր դժգոհությունը:
- Ցավոք սրտի՝ դրա մեջ կա ճշմարտություն: Շատերը, հույսները կտրած, հեռանում են: Բայց Հայաստանում կա մի կորիզ, որը չի գնում, որը չի ուզում գնալ, այլ մնալ ու պայքարել: Որեւէ մեկը հույս չունենա, որ երկիրն իսպառ կդատարկվի: Վերջին իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ երկրում կա գիտակից զանգված, որը չի ուզում ապրել այսպես: Իսկ կառավարությունն էլ ցույց է տալիս, որ ինքը չի կարող, եւ արդյունքում՝ մենք գնում ենք դասական հեղափոխության ճանապարհով: Եթե իշխանությունն իրեն ադեկվատ չպահի, այդ պրոցեսները կընթանան այլ հունով: Սա ակնհայտ է բոլորին: Սա քաղաքագիտական ճշմարտություն է:

- Թեեւ չորս ուժերի միջև համագործակցությունը սկսվել է 2012թվականից, սակայն նախկինում Ծառուկյանն անձամբ չէր մասնակցում այդ խորհրդակցություններին: Այսօր, սակայն, իրավիճակը փոխվել է, եւ խորհրդարանական չորս խմբակցությունների ներկայացուցիչների հետ հանդիպումներին Ծառուկյանն անձամբ մասնակցեց: Սա ո՞նց եք մեկնաբանում, ի՞նչ է սա նշանակում:
- Վստահ եղեք, որ Ծառուկյանը միշտ գործընթացին մասնակցել է, եթե անգամ անմիջական հանդիպումներին չի մասնակցել: Այն ժամանակ այդ ուժերի համագործակցությունը եղել է առանձին հարցերի շուրջ, փորձել ենք համաձայնեցնել տեսակետները, այս կամ այն քվեարկության վերաբերյալ դիրքորոշումները: Հետո համագործակցության շրջանակները գնալով ընդլայնվեցին: Մենք մեր քայլերը համաձայնեցրել ենք Ծառուկյանի հետ, նա տեղյակ է եղել այդ բոլոր գործընթացներից: Հիմա եկել է մի իրավիճակ, երբ, մի կողմից՝ այնքան է ընդլայնվել համագործակցությունը, մյուս կողմից՝ երկրում այնքան է վատացել իրավիճակը, որ անհրաժեշտություն է առաջացել ձեւավորելու քաղաքական միասնական օրակարգ, եւ, ըստ էության, նման դեպքերում անհրաժեշտություն է առաջացել ոչ միայն Ծառուկյանի, այլեւ քաղաքական մյուս ուժերի ղեկավարների անմիջական միջամտության: Ես դա ոչ միայն անհրաժեշտ, այլեւ պահանջված եմ համարում:
- Կա տեսակետ, որ ԲՀԿ առաջնորդը իր ունեցած բիզնեսների պատճառով խոցելի է, եւ որ իշխանությունները նրա նկատմամբ տնտեսական լծակներ կիրառելով՝ կփորձեն խանգարել համագործակցության գործընթացը:
- Ես մի անգամ հետեւյալ ձեւակերպումն եմ հնչեցրել՝ ցանկացած մարդ, ցանկացած անհատ երկրի ներսում գործող այս խաղի կանոններում, այս պայմաններում խոցելի է: Սա շատ վատ բան է, եւ մենք ուզում ենք երկրում այնպիսի վիճակ ստեղծել, որ հենց այնպես մարդուն չկարողանան խոցել: Ծառուկյանը հայտարարել է, որ ինքը պատրաստ է ունեցվածքը կորցնել, բայց չկորցնել ժողովրդի վստահությունը: Իսկ սա լուրջ գործչի պահվածք է: Մեր ուզածը երկրում նորմալ իրավիճակ ստեղծելն է, եւ մենք հասնելու ենք դրան:
Արման Գալոյան
Աղբյուրը` iLur.am