Հայաստանի և Թուրքիայի միջև նախաստորագրված արձանագրությունների վերաբերյալ կարծիքների բազմազանության պակաս չի զգացվում։  Մասնավորապես «Հայ ազգային կոնգրեսի» մաս կազմող «Մարդու իրավունքներ 96» կուսակցության նախագահ Ռուբեն Թորոսյանը համոզված է, որ Թուրքիայի հետ պետք է «լավ հարևանություն» անել՝ միաժամանակ հետևողական լինելով Ցեղասպանության ճանաչման հարցում։ Սակայն, Ռ. Թորոսյանի խոսքերով, այդ գործընթացը չպետք է Սերժ Սարգսյանն իրականացնի։

-Սերժ Սարգսյանն ուղղակի դրա իրավունքը չունի։ Նա իրավունք չունի մեր ժողովրդի անունից հանդես գալ։ Վիրավորական է ցանկացածիս համար, որ նա ժողովրդի անունից պետք է հանդես գա, մանավանդ որ նա ուղղակի խաղ է խաղում, իր լեգիտիմությունն է ապահովում։ Սա ես ասում եմ որպես մարդ, որն անընդհատ պայքարել է ընտրությունների օրինականության համար։ Մեր երկրին այսօր պետք է օրինական ընտրություն։ Կլինի ժողովրդավարական երկիր, մենք կլինենք շատ ուժեղ, ու այն ժամանակ այս արձանագրություններում նման աղերս չի լինի, այլ պահանջ կլինի,- մեզ հետ զրույցում ասաց Ռ. Թորոսյանը՝ համոզմունք հայտնելով, որ պայքարը պետք է մղել հենց ընտրությունների օրինականությունը վիճարկելու ուղղությամբ, ինչից անգամ ՀԱԿ-ն է շեղվել։

-Ցավոք, անգամ Կոնգրեսն այդ ուղղությամբ չի գնում։ Գուցե խնդիրը նրանում է, որ հզոր հարված տրվեց՝ մարտի 1, քաղբանտարկյալներ... Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ուսերին հսկայական պատասխանատվություն ընկավ։ Ես համաձայն չեմ եղել, որ պետք է գնալ քաղբանտարկյալների, ժողովների ազատության և այլ հարցերով, և դա ասել եմ Կոնգրեսում։

ՀԱԿ անդամը նաև ցավ հայտնեց, որ Կոնգրեսը գործնական քայլեր չի ձեռնարկում Սահմանադրական դատարանից հետո Եվրոդատարանում և այլ կառույցներում ընտրությունների արդյունքները վիճարկելու ուղղությամբ, մինչդեռ հենակետը հենց ընտրությունների անօրինականությունը հաստատելն ու նոր ընտրություններ անցկացնելը պետք է լինի։

Սակայն կոնկրետ ՀՀ արտաքին քաղաքականությունում ի՞նչ կփոխվի, եթե նոր ընտրությունների արդյունքում նախագահ ընտրվի, օրինակ, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը։ Հիշեցնենք, որ «Նոր ժամանակներ» կուսակցության նախագահ Արամ Կարապետյանը 2009թ. սեպտեմբերի 10-ին հայտարարել էր, որ «Հայ ազգային կոնգրեսը» և Սերժ Սարգսյանը հայ-թուրքական հարաբերությունների և Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրների հետ կապված որևէ տարաձայնություն չեն ունեցել, չունեն ու չեն ունենալու, և որ մի ուժը մյուսի օրգանական շարունակությունն է։ Եվ սա եզակի կարծիք չէ։

Ռ. Թորոսյանի խոսքերով՝ տակտիկական տեսանկյունից թերևս նմանություն կա, որովհետև Սերժ Սարգսյանը հետևում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի խոսքերին։

-Այն, ինչ ասում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, Սերժ Սարգսյանը, երևի քայլ առ քայլ հաշվի առնելով, որ ճիշտ է ասում, գնում է այդ ուղղությամբ։

Իսկ նրանց տարբերությունն էլ «Մարդու իրավունքներ 96» կուսակցության նախագահի կարծիքով այն է, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը միանշանակ ասում է, որ հայ-թուրքական հարաբերությունները չպետք է կապվեն ղարաբաղյան հիմնահարցի հետ։

Սակայն հիշեցնենք, որ 2009թ. մայիսի 1-ի հանրահավաքի ժամանակ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հայտարարել է հետևյալը.

«Այս ամենով հանդերձ, թեկուզ նման տխուր արդյունքով ավարտված հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման ներկա գործընթացը բոլորովին զուրկ չէ դրական տարրերից։ Մի կողմից Թուրքիայի բնական շահագրգռվածությունը հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցում, մյուս կողմից՝ այդ կարգավորման պայմանավորումը հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում ակնկալվող տեղաշարժով, որոշ հող է ստեղծում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացի խթանման համար։ Դրական պետք է համարել նաև դեպքերի բերումով նախագահ Օբամայի ստանձնած բարոյական պատասխանատվությունը, ինչը նրա ղեկավարած երկրի առջև պարտավորություն է դնում ավելի ակտիվորեն ու անկողմնակալ կերպով ներգրավվել ինչպես հայ-թուրքական հարաբերությունների, այնպես էլ ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացին»։

-Բնական է, որ, ասենք, ճանաչելով թուրքերին, ադրբեջանցիների հետ հարաբերություններում հասկանալով, որ ինչ-որ բան պետք է լինի՝ դրական բան կարելի է ասել, տեսնել, բայց դա չի նշանակում, որ դու պետք է զոհաբերես այն հիմնական հարցերը, որոնք կապված են ղարաբաղյան խնդրի հետ,- այսպես պատասխանեց Ռ. Թորոսյանը, երբ նրան հիշեցրեցինք Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վերոնշյալ խոսքերը։ Վերջում, սակայն, Ռ. Թորոսյանը հավելեց.

-Դրա մասին որոշում չի ընդունել ՀԱԿ-ը, որ ասեմ հենց այդ բառերի համար որոշում կա։

Ռ. Թորոսյանն ընդգծեց, որ «Հայ ազգային կոնգրեսը» Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ամեն մի բառի համար որոշում չի կարող ընդունել։

Արեգնազ Մանուկյան